"Ik heb altijd gedacht dat het Paradijs een soort bibliotheek zou zijn" - Jorge Luis Borges

Ver van de boom

Zaterdag, 4 augustus, 2018

Geschreven door: Robin Benway
Artikel door: Nico Voskamp

Tissues voor de issues

[Recensie] Eigenlijk is dit best een vrolijk boek: aan het einde is iedereen happy. Alleen voor dat zover is, hebben de hoofdpersoontjes onnoemelijk veel emmers shit over zich heen gekregen. Ze hebben namelijk allemaal een probleem en dat moet eerst opgelost worden. En dat valt nog niet mee.

Want een zuurstokroze, zorgenvrij leventje hebben Grace, haar zus Maya en haar broer Joaquin bepaald niet. Alle drie zijn ze geadopteerd, en alle drie moeten ze zich zien te redden in een pleeggezin. Bij Grace lukt dat ogenschijnlijk wel, maar ze draagt een duister geheim met zich mee. Zus Maya lijkt het verblijf in een pleeggezin goed af te gaan, ondanks het niet te missen feit dat ze de enige brunette is in een roodharige familie. Haar broer Joaquin is opgegroeid in opvanghuizen en pleeggezinnen en is al zijn hele leven op zoek naar een familie die hem wil hebben. Je zou kunnen zeggen dat hij hechtingsproblemen heeft. Alle drie worstelen ze met de vraag: wat bepaalt wie je bent? En wat betekent een familieband, in welke vorm dan ook?

Een erg interessant onderwerp dat Robin Benway voortreffelijk uitdiept. Grace, Maya en Joaquin hebben elk hun eigen trauma, waarmee ze aan de slag gaan. Soms vrijwillig, soms door omstandigheden gedwongen, gaan ze de harde en pijnlijke confrontatie aan, en dat laat Benway in ontroerende details zien.

“Joaquin voelde zich zelden van zijn stuk gebracht. Hij had goed leren voorspellen wat mensen zouden doen, hoe ze zouden reageren. En als hij hun gedrag niet kon voorspellen, wist hij in elk geval hoe hij het kon uitlokken. De therapeute waar Mark en Linda hem naartoe stuurden, noemden dat een afweermechanisme en dat vond Joaquin precies klinken als iets wat iemand zou zeggen die nog nooit een afweermechanisme nodig had gehad.”

Sociologie Magazine

Therapeuten, het woord is gevallen. Dat is in dit verder uitstekende boek een kritiekpuntje. De trauma’s en problemen die de kinderen moeten verwerken, álle trauma’s en problemen, kunnen ze blijkbaar niet alleen of met behulp van de ouders aan. Steevast eindigt het probleemkind op de canapé bij de psychotherapeut, waar het herstelproces vorm krijgt. Dat lijkt me wat eenzijdig én Amerikaans.

Het verhaal maakt veel goed. De spitsvondige titel trouwens ook. Grace, om mee te beginnen, moet haar donkerste geheim het hoofd bieden. Vanzelfsprekend vermijdt ze dat zo lang mogelijk tot het echt niet langer kan. Pas bij een onzachte botsing met broer/zus en ouders vindt ze een manier om zaken benoembaar te maken. Zo vergaat het Maya ook, en idem met Joaqin. De issues die ze hebben zijn anders, maar het bewustwordingsproces is even spijkerhard. En bevrijdend, uiteindelijk.

Het is Benway’s talent om vanuit een gekwetste kinderziel te denken en die pijn met precies de juiste sentimentaliteit op te schrijven. Dat talent is niet te onderschatten en raakt feilloos gevoelige snaren. Een tip aan de lezertjes dus: hou de zakdoekjes maar bij de hand. Laat je lekker meenemen in de allengs minder somber wordende wereld van de pleegkinderen, leef met ze mee en realiseer je vooral hoe welgemeend deze adviezen zijn.

Voor het eerst gepubliceerd op De Leesclub van Alles en Nico’s recensies