Waar haat heerst
[Recensie] Kennen we de IRA nog? De ideologische verzetsbeweging Irish Republication Army die in het Noord-Ierland van de zeventiger jaren vorige eeuw opbloeide. Parallel daaraan kwamen andere groeperingen op, zoals RAF in Duitsland en ETA in Spanje. Groeperingen die rap van ideologisch naar extremistisch gedachtegoed transformeerden, eindigend in terreur. In feite was Ierland in die tijd een oorlogsgebied.
Onze hoofdpesoon Cushla Lavery woont in dat gebied, om precies te zijn in een dorpje bij Belfast, samen met haar drankzuchtige moeder. Ze geeft les op een basisschool, werkt in de plaatselijke pub – een voorspelbaar leven. Tot ze de getrouwde advocaat Michael Agnew tegenkomt en met hem een onstuimige relatie begint.
Wrang liefdesverhaal
Dat is de setting waarin zich dit wrange liefdesverhaal ontrolt. Met alle achtergrondinformatie en ingrediënten die net opgesomd zijn, zou het makkelijk een licht ontvlambaar verhaal kunnen worden, en dat wordt het dan ook. Letterlijk, met ontploffende bommen, moordaanslagen en het beruchte ‘kneecapping’ dat de IRA voor schuinsmarcheerders reserveerde.
Louise Kennedy zet het allemaal in schril gekleurde scenes neer. Dat is niet moeilijk; die tijd en plaats is zo letterlijk explosief dat het gewoon noteren van alle gruwelijkheden al een spannend verhaal oplevert. Maar Kennedy gaat dieper. Ze vertelt het verhaal van binnenuit. We zien de wereld door de ogen van Cushla, een onzekere jonge vrouw van eenvoudige komaf die een relatie krijgt met een ontwikkelde, hoog opgeleide man die bovendien niet van ‘haar’ politieke kleur is.
“Zijn stem klonk zo mooi dat ze het gevoel kreeg dat haar werd voorgelezen. Maar dan zoals hij éigenlijk uitsprak, met een lange, open ei-klank. Wat deed zij in de auto naast deze man met zijn deftige accent en onberispelijke manieren? Inwendig steigerde ze en toen ze langs het stadhuis reden, gooide ze het eruit: ‘Mijn moeder komt daarachter vandaan. Het was haar manier om te zeggen dan hij, maar hij schonk haar een bemoedigende blik.’”
Spanning dus, maar ook verrukking bij Cushla. Ze heeft immers een goede partij getroffen en hij adoreert haar. Elke keer als ze elkaar zien, leert ze van hem hoe het in die ‘andere’ kringen gaat. Gaat dat lang goed?
Boeken van Iris Murdoch
Tegen de verwachting van deze lezer in, best wel. Zo lezen ze allebei graag boeken van Iris Murdoch, die hij aan haar leent. De seks is ook prima, in elk geval stukken beter dan het houterige gedoe met haar grofstoffelijke leeftijdgenoten. Pas een heel eind verderop in het verhaal begint het te wringen, maar dat is dan eigenlijk al van minder belang.
Waar het hier om gaat, is het fantastische verhaal. Dat kan één op één als filmscenario gebruikt worden om een kristalhelder beeld te krijgen van die Noord-Ierse periode. Kennedy zet de personages zo levensecht neer dat je meeloopt met terroristen, zenuwachtig wordt van elke patrouillerende politieagent, op de barricades staat met relschoppers en constant over de schouder kijkt of er geen verraders op je loeren. Daarbinnen schittert deze liefdesaffaire als een diamant.Twee voor de prijs van één: een prima verhaal dat een strakke geschiedenisles aflevert.
—
Voor het eerst verschenen op Bazarow Ook verschenen op Nico’s recensies
