Vloek en zegen
[Recensie] In Vergeten reus van Kazuo Ishiguro, dat zich ongeveer een millennium geleden lijkt af te spelen, gaat een hoogbejaard echtpaar op zoek naar hun zoon. Die is in zijn jeugd vertrokken en ze hebben hem nooit meer teruggezien. Het voornemen hebben ze lang uitgesteld maar vrij plotseling gaan ze nu toch maar op pad. Het wordt een gedenkwaardige reis.
Ze denken te weten waar ze heen moeten en de reis zou niet al te lang moeten duren. Ware het niet dat ze al snel te maken krijgen met oponthoud en met beproevingen die eigenlijk te zwaar voor hen zijn. Ze hebben het geluk enkele metgezellen te treffen die voor hete vuren hebben gestaan. Het geluk heeft een keerzijde want deze mannen hebben een ander doel. Het heeft te maken met een wezen, Querig genaamd. Een mystiek wezen, waarvan er meer voorkomen, zoals trollen, giftige geiten en een mysterieuze veerman die aan het einde ook weer opduikt..
Volgens het echtpaar, Axl en Beatrice, is het wezen verantwoordelijk voor de mist. Mist die zorgt voor gaten in hun geheugen en vermoedelijk ook in dat van vele anderen. Mist die zou moeten optrekken als het wezen wordt gedood. Of dat lukt en of de mist inderdaad optrekt? De enige zekerheid is dat het hen afleidt van de zoektocht naar hun zoon.
Er zijn een paar dingen die opvallen in Vergeten reus. Het taalgebruik is plechtstatig en formeel. De echtelieden spreken elkaar consequent aan met “”lieve” en “Axl”. Verbaal lopen zij op eieren, bang als zij zijn om met een verkeerd woord de ander te kwetsen. Het lijkt op een aangeleerde truc, een soort van zelfbescherming. Af en toe duikt er een flard van een herinnering op die erop lijkt te wijzen dat het ook weleens anders is geweest dan koek, ei, rozengeur, maneschijn.
Het tempo ligt ontzettend laag. Het verhaal ontrolt zich met de vaart van twee bejaarden die zich voortbewegen achter een rollator met lekke banden. Het is bijna meditatief.
Wat niet wil zeggen dat er niets gebeurt. Af en toe is er een helder moment, een soort herinnering, waaruit je kunt afleiden dat er in het verleden van alles is gebeurd dat misschien maar beter vergeten kan blijven. Daar lijkt het in Vergeten reus om te draaien. Aanvankelijk lijkt het verlies van de herinneringen een vloek voor de hoofdrolspelers. Maar het is tegelijk een zegen, het maakt het leven in het mistige hier en nu misschien wel een stuk eenvoudiger.
—
Eerder verschenen op jkleest
