"Ik heb altijd gedacht dat het Paradijs een soort bibliotheek zou zijn" - Jorge Luis Borges

Verhalen van liefde en alles wat schuurt

Zondag, 12 januari, 2020

Geschreven door: Pádraig Ó Tuama
Artikel door: Wolter Huttinga

Meeslepende verhaaltjes met de boodschap: aanvaard elkaar

De auteur

[Recensie] Hij heeft in ieder geval een mooie naam, Pádraig Ó Tuama. De naam en de man zijn Iers. Ó Tuama is echter reislustig van aard en woonde ook in Australië. Hij is theoloog en dichter, werkte op verschillende plekken als jeugdpastor en is begeleider van groepsretraites. Van huis uit is hij katholiek, maar hij zwierf ook door het landschap van de charismatische geloofsbeleving. Hij schrijft en denkt veel over conflict en gemeenschap.

Thematiek

Ó Tuama vertelt verhaaltjes. En dat doet hij meeslepend. Hij vertelt ons belangrijke, pijnlijke en grappige dingen die hij kwijt wil over zijn religieuze levensverhaal. Hij vertelt over de duizend-en-één ontmoetingen die hij heeft. Hij vertelt bijbelverhalen en verweeft die knap met zijn eigen levensverhaal en ontmoetingen. Belangrijk gegeven: Ó Tuama is homo en worstelde er lange tijd mee om daar voor uit te komen. Maar is er ook een thema in dit alles? Zeker. Het woord dat voortdurend opduikt is ‘hallo’. Een alledaags, bijna banaal woord dat Ó Tuama enorme diepte geeft in dit boek. Voortdurend vat hij passages samen met een ‘hallo-zin’. ‘Hallo, macht van namen.’ ‘Hallo, tijd.’ ‘Hallo, waarheden die we niet willen horen.’ Wat bedoelt hij hiermee? Ik kan het niet beter zeggen dan de achterflap: “Jezelf, de ander en alles wat je tegenkomt welkom heten en aanvaarden”.

Pf

Opvallend

Ik moet zeggen dat ik nogal gefascineerd ben door dat voortdurende hallo. Je struikelt er werkelijk over in dit boek. Er is nogal wat waar Ó Tuama hallo tegen moet zeggen. Eenzaamheid, schuldgevoel, afwijzing. Maar ook verrassingen van vriendschap, genegenheid, taal en omhelzing. Samenvattend komt dat neer op hallo zeggen tegen het leven. Ik vind het een even simpele als diepzinnige manier om in het leven te staan. Zowel mooie als rottige dingen in de ogen kijken en er hallo tegen zeggen. “Ja, maar ik wil dit niet!” Dat is helder, maar het is er toch. Zeg maar hallo.

Pijnlijke zinnen

“Zonde is iets wat we onszelf en anderen aandoen, en zonde is iets wat ons wordt aangedaan, dikwijls – het is triest, maar waar – door degenen die denken dat ze het tegengif tegen de zonde aanbieden. ‘Geloof in de Heer Jezus Christus’, zondigen ze in de oren van degenen die het al zwaar genoeg hebben, ‘dan zul je gered worden’.”

Nog meer pijnlijke zinnen

“Ooit kreeg ik een kaart van de ouders van een jonge man met wie ik had gewerkt. Op de kaart stond voorgedrukt: ‘Ons geloof zegt dat we altijd dankbaar moeten zijn, daarom sturen we je deze kaart om dankjewel te zeggen’. Ik vroeg me af of ik ook een kaart zou kunnen vinden met ‘Laat maar’.”

Reden om dit boek niet te lezen

Ja, er zit de nodige pijn in dit boek. Soms zoveel dat je gaat denken: wat maak je het jezelf toch ook onnoemelijk zwaar. Ik ben niet de eerste die dat denkt, want ook een vriend van de schrijver merkt op: ‘Wat doe jij in je leven toch je best om het jezelf zo moeilijk mogelijk te maken’. Zo onderging Ó Tuama verschillende gebedssessies waarin gepoogd werd de demon van de homoseksualiteit uit te drijven. Dat hij daarover nu nog steeds behoorlijk relativerend en mild schrijft vind ik ergens loffelijk, maar ook wat deprimerend. Waar is de woede over wat jou is aangedaan? Ó Tuama heeft talent om het zichzelf zwaar te maken.
Verder werkt het ‘hallo-zinnetje’ lang niet altijd. Hij gebruikt het te veel en het gaat op een gegeven moment irriteren.

Reden om dit boek wel te lezen

Het raakt gewoon. Het is goed geschreven. Het is grappig, slim, eerlijk en recht voor z’n raap. Ó Tuama hoort thuis in een rijtje met schrijvers als Nadia Bolz-Weber, Tomas Halik en Christian Wiman, ook allemaal van die ‘gewonde genezers’, zoals Henri Nouwen dat noemde. Hij is iemand die de schaduwzijden van het geloof onder ogen heeft gezien en toch blijft en er steeds uit put. Het is kwetsbaar geleefd geloof zonder vrome opsmuk.

Eerder verschenen in Trouw