"Ik heb altijd gedacht dat het Paradijs een soort bibliotheek zou zijn" - Jorge Luis Borges

Verlangen naar verbinding

Zondag, 12 juli, 2020

Geschreven door: Brené Brown
Artikel door: Jacqueline Stil

Iedereen wil ergens bij horen

[Recensie] Dr. Brené Brown is hoogleraar maatschappelijk werk aan de universiteit van Houston,  USA, waar zij al meer dan twaalf jaar onderzoek doet naar kwetsbaarheid,  moed, authenticiteit en schaamte. 

In Verlangen naar verbinding betoogt zij dat iedereen het nodig heeft om ergens bij te horen.  Zij put daarvoor uit haar eigen levenservaring, maar ook uit citaten van bekende schrijvers,  politici en wetenschappers.  Het meeste grijpt zij terug op Maya Angelou, die zegt: “De prijs hoog, de beloning is groot.” 

Haar definitie van ‘erbij horen’  is:

“De behoefte er bij te horen is het aangeboren menselijke verlangen om deel uit te maken  van een groter geheel. Omdat dit zo’n primaire behoefte is, proberen we daar vaak aan te voldoen  door ons aan te passen en te streven naar goedkeuring,  maar in plaats van dat dat helpt, staat dat het gevoel erbij te horen eerder in de weg. We horen er namelijk pas echt bij wanneer we ons authentieke,  imperfecte  zelf aan de wereld laten zien,  en dat betekent dat ons gevoel erbij te horen nooit groter kan zijn dan de mate waarin wij onszelf accepteren.”

Boekenkrant

Deze definitie slijpt zij in de loop van het boek bij. De manier om erbij te gaan horen, benoemt zij als de ‘wildernis ingaan’ . Dat betekent met jezelf in het reine komen, met echt alleen staan in de je kwetsbaarheid,  onzekerheid en het trotseren van kritiek.  Ook spiritualiteit is hier een onderdeel van. 

Om er achter te komen wat ons mensen verbindt,  stelt ze een aantal vragen,  zoals: wat hebben mensen die zich erbij willen horen voelen gemeen, wat is er voor nodig om te bereiken dat we erbij horen, hebben we nog steeds het gevoel erbij te horen als we de wildernis ingaan en beïnvloed onze cultuur van toenemende verdeeldheid onze zoektocht naar erbij te horen? 

Brown geeft een aantal handvatten voor vertrouwen in jezelf en in  anderen. Zij geeft dit prachtige citaat van John O’Donohue:

“Alleen heiliging zal mensen oproepen om nu te luisteren.  En de heiliging van het leven gaat niet over perfectie of vriendelijkheid,  het gaat over erbij horen, het gevoel van in Aanwezigheid zijn en door de kwaliteit  van dat erbij horen  de milde uitnodiging om anderen ook in de Aanwezigheid op te nemen… Dit gaat niet over het aangaan van een relatie met een afstandelijke God, maar over het besef dat we al in God zijn.”

Brown spreekt over collectieve trauma’s die ons opdelen in kampen en zeer polariserend werken.  Dit lijkt mij in het bijzonder te gelden voor de VS. Wanneer het echt uit de hand loopt,  is wanneer mensen elkaar gaan ontmenselijken. Dit begint vaak met een vijandbeeld en iedereen is hier kwetsbaar voor. Het is belangrijk dat wij in onze kwetsbaarheid juist ons fatsoen behouden.  Wanneer we geconfronteerd worden met pijn,  kan moed een opkomende kracht zijn.

Vertrouwen is voor Brené Brown een cruciaal element in het erbij horen. Daarvoor geeft zij zeven aanknopingspunten. Collectieve vreugde en pijn zijn voor haar sacrale ervaringen,  die verband houden met heiliging.  Met sociale media heeft zij een haat-liefde verhouding. 

Om net als deze auteur mijn persoonlijke leven erbij te betrekken: ik denk dat erbij horen een mooi streven is, maar ook een illusie.  Wij mensen horen voornamelijk bij onszelf,  ook in een groep van verwanten hebben wij onze individuele kenmerken, onze meningen, onze levensstijl,  onze levenservaring. 

Eigenlijk is dit precies zoals Brown dit genuanceerd zegt. Alleen schrijft zij het zo mooi op dat het iets toevoegt,  verrassend is, herkenbaar, en ons tot nadenken stemt.

In het Filosofie Magazine van juni 2020 staat een korte verhandeling van Browns boek over imperfectie.

Voor het eerst gepubliceerd op De Leesclub van Alles