De wereldwijde schoonheid van de leegte
[Recensie] In de begintijd van corona was het straatbeeld anders:
“In de lege stille steden gebeurden ondertussen bijzondere dingen. De klank van de stad veranderde. Dieren lieten van zich horen. Het gemiauw, geblaf en gefluit werd niet langer overstemd door toeterende auto’s, optrekkende scooters of lawaaierige feestvierders… In grachten en op stranden krioelde het ineens weer van algen, vissen of schildpadden. Vossen, jakhalzen, apen en schapen namen bezit van de verlaten pleinen. De wereld kreeg een ander, mensloos aanzien”, pagina 10.
Auteur van Het aanzien van en samensteller van dit boek, de historicus Hans van Bree, selecteerde bijzondere foto’s om deze bijzondere periode vast te leggen. Daar mogen we hem dankbaar voor zijn want deze leegte ligt inmiddels al weer achter ons en is geschiedenis geworden. Tijdig heeft Han van Bree met dit boek dit tijdsbeeld vastgelegd en dat levert opmerkelijke beelden op. In het boek foto’s van onder andere Robin Utrecht, Remko de Waal en Patrick van Katwijk.
Schitterend is de foto van Brugge met de weerspiegeling van oude gebouwen in het water. Ook de weerspiegeling van het Michailovski kasteel in Sint Petersburg is bijzonder fraai.
De leegte komt indringend naar voren in het plein van Brussel, de Brandenburger Tor in Berlijn, het plein in Parijs met op de achtergrond de Eiffeltoren en de Place de la Concorde in Parijs, het plein voor de Dom van Milaan, de Spaanse Trappen en de Piazza del Popolo in Rome, het plein de Torensluis in Amsterdam, het stationsplein en het plein bij de centrale bibliotheek in Rotterdam, het plein bij de Mariabasiliek en lakenhal in Krakau, het Rode Plein in Moskou en de lege straten van New York. De lege doorgaande weg in Wuhan, met zes rijstroken, indrukwekkend. Dit beeld wordt nog eens versterkt door de ene voetganger die de weg oversteekt; het zorgt voor een bijna vervreemdend effect.
Meerdere keren weet de auteur een bijzonder perspectief te kiezen zoals de Ponte Vecchio in Florence dat hij van bovenaf heeft gefotografeerd. Ook de foto van de Piazza San Marco in Venetië is origineel en geeft een fraai overzicht van het volkomen lege plein en het daarachter gelegen water waar bijna geen boten zijn te zien.
Dit boek geeft een opmerkelijk en volkomen ander beeld van steden die normaal gesproken vol bedrijvigheid zijn. Zó kunnen we deze steden niet. Van Bree heeft er goed aan gedaan om – toen het beeld zich voordeed – dit beeld vast te leggen. Naarmate de tijd voortschrijdt, zullen de beelden aan historische zeggingskracht winnen als uitdrukking van de tijd waarin het corona virus onze samenleving beheerste.
Het boek is mooi uitgeven, in royaal liggend formaat, in gebonden uitvoering. De veelal grotere foto’s komen zo mooi tot hun recht.
—
Voor het eerst gepubliceerd op De Leesclub van Alles
Bekijk hier een interview met de samensteller
