Een absolute aanrader voor de liefhebber van literaire hoogstandjes
[Recensie] Vijf vrolijke verhalen, het nieuwste boek van woordkunstenaar Adriaan van Dis, is een verrukkelijke bundel die recht doet aan het veertigjarig schrijverschap van Van Dis. De verhalen zijn overigens niet zo ‘vrolijk’ als de titel doet vermoeden. Melancholie voert de boventoon.
De verhalen kennen thema’s die Van Dis blijvend intrigeren en die hij in deze bundel opnieuw verkent. Het is derhalve een gevarieerde bundel geworden. De bijzonder fraaie schrijfstijl van deze auteur komt echter in elk van de verhalen, onmiskenbaar terug.
“Een straaltje zon scheerde over het bed. Stofdeeltjes zweefden in het licht. Buiten speelde zachtjes een accordeon. Ik schoof het gordijn wat opzij en zag mannen dansen op het grasveld. Patiënten in eendere streepjespyjama’s als mijn vader. Arm in arm. Keurig in de maat.”
Van Dis ziet kans om in elk van deze verhalen iets op te roepen dat kenmerkend is voor de situatie c.q. het onderwerp. Sfeer, zo u wilt. Nu is dat – naar mijn mening – sowieso een van de grootste talenten van Van Dis, naast vanzelfsprekend zijn grote talent om met woorden te toveren, ongeacht het onderwerp.
Door de variatie komen er verschillende thema’s voorbij, waarbij u kunt denken aan oorlogstrauma’s (in ‘Panneman’), vriendschap (in ‘De rat van Arras’), asielzoekers (in ‘Gutmensch’) en een stuk maatschappijkritiek in ‘De Zwitser’.
“De koloniehuizen sluiten na de herfstvakantie en het geloof gaat in de winterstalling. De predikant ruimt alvast een beetje op en pakt zijn boeken in. Er staat een rijtje foto’s op de plank –allemaal jongens in de zomerzon: wezen, strak in overall, een mooie knaap op krukken, bleekneuzen met een snor melk boven de lip.”
Tenslotte mag beslist niet onvermeld blijven dat Van Dis toch werkelijk een grootmeester is in het schetsen van omgevingsbeelden. ‘Schilderend’ met woorden weet deze man zijn lezers de omgeving voor te schotelen. Een unieke gave.
Kortom, Vijf vrolijke verhalen is een absolute aanrader voor de liefhebber van literaire hoogstandjes, verpakt in fraaie, rakende verhalen, waar toch ook wat ruimte is voor een kwinkslag zo nu en dan.
—
Eerder verschenen op Hanneke Tinor-Centi
