"Ik heb altijd gedacht dat het Paradijs een soort bibliotheek zou zijn" - Jorge Luis Borges

Vijftien Honden

Vrijdag, 6 januari, 2017

Geschreven door: André Alexis
Artikel door: Christian Jongeneel

Goden en viervoeters

[Recensie] Apollo en Hermes zitten in hun favoriete bar in Toronto. Het begint als een mop en dat is het ook voor de beide goden die de gebeurtenissen in gang zetten in Fifteen Dogs (vertaald als Vijftien Honden) van André Alexis, een Canadese auteur met wortels in Trinidad. Het tweetal begiftigd een vijftiental honden uit een nabije dierenkliniek met menselijke intelligentie. De weddenschap is dat ze alle vijftien ongelukkig zullen sterven, omdat intelligentie eerder een barrière voor geluk is dan een toegangspoort.

Drie van de honden sterven onmiddellijk, uit angst voor de vrijheid als een van hen de deuren van hun hokken geforceerd heeft. De rest gaat elkaar al gauw naar het leven staan. Centraal geschilpunt: is het ‘onhonds’ om gebruik te maken van de nieuwe verworvenheden, intelligentie, taal en emoties? Apollo en Hermes, en later Zeus, volgen het met veel belangstelling, maar zijn vooral geïnteresseerd in het moment van de dood. Een moment dat ze zelf als goden niet kennen en dan hen mateloos fascineert.

Zonder teveel weg te geven, zal het niemand verbazen dat André Alexis het meest te vertellen heeft over de honden met de meest menselijke trekken. Want uiteindelijk is het boek natuurlijk een allegorie over de menselijke soort.

Thema’s

Kookboeken Nieuws

Vrijheid, sociale ordening, loyaliteit, religie, poëzie – het zijn allemaal thema’s die voorbijkomen in de zoektocht van de vijftien honden die plotseling tot zelfreflectie in staat zijn. Niets is meer vanzelfsprekend in hun leven. Terwijl in hun oude leven, dat ze zich nog goed herinneren, de vanzelfsprekendheden zich aaneen regen. Het leven was soms aangenaam, soms niet, maar zelden hadden ze het gevoel dat ze het heft in eigen hand moesten nemen. Nostalgie – nog zo’n thema.

Soms ligt de allegorie er wat te dicht bovenop (“in mijn cultuur is het volstrekt normaal om in het openbaar aan je ballen te likken”), maar prikkelend blijft het boek altijd in zijn poging het menselijke denken tot op het bot te ontleden. Het voornaamste minpunt is André Alexis’ keuze om een almachtige verteller op te voeren die de motieven van elke hond en god uitlegt. Daardoor gaat het verhaal pas leven als hij op de laatste tien pagina’s in het hoofd van de langst levende hond kruipt. Fifteen Dogs is meer een ideeënroman dan eentje die je meeneemt in de belevingswereld van een hond.

Eerder verschenen op http://www.christianjongeneel.nl/