"Ik heb altijd gedacht dat het Paradijs een soort bibliotheek zou zijn" - Jorge Luis Borges

Viktor

Vrijdag, 26 juni, 2020

Geschreven door: Judith Fanto
Artikel door: Agnes Eikema

Door oorlog beschadigde familiebanden

[Recensie] Viktor is het vuistdikke debuut van Judith Fanto. Het verhaal heeft ze gebaseerd op haar eigen voorgeschiedenis, desalniettemin hier en daar wat gefictionaliseerd. Het verhaal gaat over mensen die in de schaduw van hun grootouders of ouders de invloeden van de oorlog niet kunnen ontwijken. Ze vormen namelijk een onderdeel van de familie.

Viktor is een excentriekeling die rond De Tweede Wereldoorlog met zijn familie in Wenen woont. Hij heeft handeltjes lopen, belandt gek genoeg altijd in kleine vechtpartijen en neemt geen blad voor zijn mond. Heel anders is hij dan zijn ingetogen en rijke familie, de familie Rosenbaum. Ondanks dat hij vaak in penibele situaties belandt, heeft hij een hart van goud.

Met een enorme sprong in de tijd is daar anderzijds de kleindochter van de broer van Viktor, Geertje genaamd. Ze is geïntrigeerd door haar familie, die tijdens de oorlog weet te ontsnappen uit handen van Hitler. Ze duiken onder en weten de oorlog zonder kleerscheuren te doorkomen. Ze wil graag meer weten over haar Joodse afkomst, maar loopt bij haar familie tegen muren op, ze vrezen onder andere dat Geertje ‘zo Joods zal gaan doen’. Ze doen geheimzinnig over het Joods zijn. Geertje stelt vragen en gaat op onderzoek uit. Ze wordt lid van de Joodse gemeente in Nijmegen en raakt zo in de ban van haar afkomst dat ze haar naam verandert in Judith.

Van haar grootouders krijgt Judith geen informatie los en daardoor speurt ze op hun zolder naar documenten die haar informatie kunnen geven over wat de familie in Wenen is overkomen. Al snel stuit ze op het verhaal van Viktor, de excentrieke broer van haar opa.

Boekenkrant

Judith Fanto weet de twee verhaallijnen, die van Viktor en Judith, goed met elkaar te verbinden zodat ze uiteindelijk bij elkaar komen. In beide verhaallijnen komen de thema’s familie en identiteit naar voren. Vooral bij Judith, die zo naarstig op zoek is naar haarzelf en haarzelf elke keer steeds meer vindt, zoals bijvoorbeeld wanneer ze haar naam verandert. Een Geertje is ze nooit geweest.

“Nu ik mijn herkomst kwijt was verloor ik mijn bestemming”

Viktor heeft in mindere mate moeite met zijn afkomst, bij hem zijn de sterke familiebanden een belangrijker item. De vrolijke, ogenschijnlijke zorgeloze Viktor die zich wel door het leven weet te bluffen. Hoe bijzonder is het dan om te lezen hoe zijn verhaal verloopt. Met dank aan de vlotte schrijfstijl van Fanto is het een prachtig boek, maar mist op bepaalde momenten diepgang. Vooral bij Viktor ontstaat het gevoel van buitenstaander zijn meer dan bij Judith. Misschien komt het doordat je als lezer meer betrokken wordt bij de twijfels, nieuwsgierigheid en de zoektocht van Judith.

Op het laatst weet Fanto nog een verrassende wending aan het verhaal te geven, goed bedacht! Viktor is een prachtige roman over de persoonlijke zoektocht naar herkomst en identiteit als erfenis van de beschadigde familiebanden ten gevolge van De Tweede Wereldoorlog.

Eerder verschenen op Boekenz

Viktor