Verloren en terugvinden
[Recensie] We raken allemaal wel iets kwijt. De een vaker dan de ander, maar we kennen het allemaal wel. Vonne van der Meer werd geïnspireerd voor het schrijven van Vindeling doordat ze ook iets was kwijtgeraakt. Toen ze haar eigendom ophaalde ontstond dit verhaal. Verliezen en vinden, daar gaat het om in Vindeling.
Jutka Horvath is samen met haar moeder uit Hongarije gevlucht. Haar overspelige vader hebben ze bij zijn minnares achtergelaten. Als kind weet Jutka niet beter dan dat haar vader niet meer leeft, dat ze geen vader heeft. Dit gegeven heeft gevolgen voor haar leven.
Op een dag vindt Jutka bij toeval een handtas en als vindersloon krijgt ze van de eigenaresse een kinderboek vol verhalen. Eén verhaal blijft haar bij: het gaat over een jongen die zijn vis verliest en na een tijdje toch weer bij hem terechtkomt. Het verhaal, dat de jongen iets verloren heeft en toch uiteindelijk weer bij hem terechtkomt, heeft grote invloed op Jutka.
En zo ontstaat haar hobby; haar drang om te vinden wat mensen zijn kwijtgeraakt. Door het vele getuur naar de grond ontwikkelt ze een bochel in haar rug. Ze vindt mutsen, handschoenen, portemonnees, sokken, sieraden en nog veel meer. Het moment dat ze de vraag ‘Is dit wat u verloren hebt?’ kan stellen en dat men volmondig ‘Ja’ moet zeggen lijkt hetgeen te zijn waar ze het voor doet.
Maar er zit meer achter dan deze interactie. Jutka is veel kwijtgeraakt, haar vader, haar vaderland en familie. Ze lijkt ontworteld te zijn en is op zoek naar haar verleden. Bij toeval komt ze erachter dat haar vader nog leeft en dat haar moeder dit voor haar verzwegen heeft. Dit is voor haar het moment om uit huis te gaan en op zoek te gaan naar haar vader.
Vindeling gaat over het vinden van hetgeen wat men kwijt is geraakt. Maar er zit meer achter dan dat. Er komt hoop bij kijken, verwachtingen en een soort erkenning. Erkenning dat Jutka er mag zijn, dat mensen haar dankbaar zijn dat zij ervoor heeft gezorgd dat hun waardevolle spullen zijn teruggebracht. Ze is onzeker en lijkt haast zelf gevonden te willen worden.
Jutka is dan ook het personage waar het verhaal om draait, met af en toe een uitstapje naar een ander verhaal. Alle verhalen hebben iets met elkaar gemeen, mensen zijn iets kwijtgeraakt. Zo is haar moeder haar vader kwijtgeraakt aan een andere vrouw, haar vriend in Parijs heeft een dochter waarvan hij niet weet waar ze is. En zo lezen we meer over verlies. Verlies van materiële maar ook van immateriële zaken. Vonne van der Meer weet alle verhalen goed bijeen te brengen en te houden. Dat zijn we natuurlijk ook haar gewend. Ze kan op een fijne, ingetogen manier vertellen (letterlijk en figuurlijk, want ik luisterde het luisterboek).
En dan komen we weer op het verhaal met de vis uit. Welke betrekking heeft het verhaal op de relatie met haar vader? Ik wil er niet al te veel op ingaan, bang dat ik spoilers geef. Maar met de tussenkomst van een priester die Jutka kennis laat maken met religie kan de zoektocht afgesloten worden.
—
Eerder verschenen op Boekenz en lees ook Agnes Eikema’s recensie van De vrouw met de sleutel van Vonne van der Meer
