Ontmoetingen in Indonesië
[Recensie] In Vliegen zonder vleugels neemt Elisabeth Riphagen haar lezers mee tijdens haar bijzondere ontmoetingen met bewoners van de eilanden Java, Sulawesi, Flores, Sumatra en Bali. Daarmee geeft Riphagen een prachtige kijk op de gedachten en gevoelens van de eilandbewoners en hun dagelijkse leven.
Zeer verschillende personen passeren de revue. Zo is daar de zeventienjarige Roos die een geheim met zich meedraagt en de jonge Selma, die kanker heeft. Petria die strijd levert met haar geloof maar dat verborgen houdt voor haar diepgelovige echtgenoot. De jonge en intelligente Klaudia die niets liever wil dan studeren aan een universiteit.
“Petria trekt geschrokken haar hand terug en slaat haar ogen neer. Het is lang stil tussen ons en ik zie Petria naarstig naar een antwoord zoeken. Petria en ik kennen Roos goed. Het is een kwetsbaar meisje met een avontuurlijke geest. Het liefst zou ze journalist of arts willen worden.”
Riphagen weet de vrouwen waarmee zij spreekt, prachtig over het voetlicht te brengen. Met al hun trots, verdriet, verlangens, breekbaarheid én kracht. Zij spreekt met deze vrouwen over de cultuur waarin zij leven. Een cultuur waar de man de baas is en men nog altijd in geesten gelooft.
Wanneer je één ding ontdekt in Vliegen zonder vleugels dan is het wel dat het leven van deze eilandbewoners haaks staat op dat van ons. De cultuur en de politieke en religieuze ontwikkelingen aldaar maken het leven een stuk ingewikkelder dan het leven zoals wij dat kennen. Ondanks de problemen waar zij mee kampen zijn deze mensen stuk voor stuk een en al vriendelijkheid en gastvrijheid en tonen een veerkracht waar wij nog wat van kunnen leren.
“Selma veegt een traan weg en gaat verder. Ik ontdekte ook dat er dingen waren waar ik geen antwoord op zou krijgen. In de kanker ben ik op mezelf aangewezen. Niemand weet hoe het verder moet. Zelfs de knapste arts niet.”
Riphagen vertelt bovendien over de hoop waarmee veel bewoners van Indonesie vervuld waren na de val van Soeharto. Het was hun diepgewortelde wens dat het land een christelijke president zou krijgen. Men was verheugd over het feit dat een gematigd moslim, Wikodo, gekozen werd. Zijn invloed blijkt echter beperkt en hij kan niet tegen tegen de enorme ‘verborgen’ macht van de allengs groter wordende Islam op.
Kortom, een boek dat beklijft, personen die je bij blijven en dat een geheel ander beeld van Indonesie en haar inwoners biedt, dan zoals de meesten van ons het kennen. Tel daar de fraaie schrijfstijl van de auteur bij op en je hebt een ware aanrader!
Elisabeth Riphagen is theologe, verhalenverteller, ontwikkelingswerker en auteur van verschillende boeken. Jarenlang heeft gewoond, gewerkt in Indonesië. Veelal in afgelegen en arme gebieden.
—
Eerder verschenen op Hanneke Tinor-Centi
