"Ik heb altijd gedacht dat het Paradijs een soort bibliotheek zou zijn" - Jorge Luis Borges

Vogeltrek

Maandag, 8 mei, 2023

Geschreven door: Mike Unwin, David Tipling
Artikel door: Hanneke Arts-Honselaar

Het wonder van de wereldwijde vogeltrek

[Recensie] Dit prachtige foto- en tekstboek biedt inzicht in de wereldwijde vogeltrek. Het boek bestaat uit zes hoofdstukken waarin achtereenvolgens de trek van watervogels, zeevogels, kustvogels en steltlopers, zangvogels en roofvogels en uilen aan bod komen. Het laatste hoofdstuk gaat in op andere vormen van vogeltrek. 

Voorafgaand aan de betreffende zes hoofdstukken gaat een hoofdstuk over het wonder dat de vogeltrek is. Hierin komen vragen aan de orde als waarom vogels trekken, soorten trekgedrag, het klaarmaken voor vertrek, de reis zelf, het vinden van de weg, het overleven tijdens de reis, het begrijpen van de vogeltrek en de bescherming van trekvogels. Het boek is bedoeld als eerbetoon aan het wonder van de vogeltrek. Daarnaast illustreren de zevenenzestig apart beschreven soorten de bandbreedte van het trekgedrag van vogels. 

Soorten
Ieder hoofdstuk wordt voorafgegaan door een korte beschrijving van de soorten die in het betreffende hoofdstuk aan bod komen. De indeling heeft niet de pretentie van een taxonomisch sluitende indeling. 

De volgende soorten komen in de zes hoofdstukken aan bod:

Ons Amsterdam

Watervogels: sneeuwgans, Indische gans, Fluitzwaan, Kleine rietgans, Amerikaanse tafeleend, Koningseider, Bergeend, Geoorde fuut, Ijsduiker en Ekstergans.

Zeevogels: Grote albatros, Grijskopalbatros, Noordse stern, Grauwe franjepoot, Papegaaiduiker, Dunbekpijlstormvogel, Bonte stern, Grote fregatvogel, Wilsons stormvogeltje, Keizerspinguïn.

Kustvogels en steltlopers: Canadese Kraanvogel, Jufferkraanvogel, Kraanvogel, Houtsnip, Kanoet, Steenloper, Rosse Grutto, Ooievaar, Kleine Flamingo, Oeverloper.

Zangvogels: Purperzwaluw, Epauletspreeuw, Roodkeelsialia, Roodborstlijster, Zwartkopzanger, Nachtelgaal, Fitis, Grauwe Vliegenvanger, Boerenzwaluw, Tapuit, Baltimore-Troepiaal, Sneeuwgors, Roodbekwever, Spreeuw, Grauwe Klauwier, Kruisbek.

Roofvogels en uilen: Visarend, Grauwe Kiekendief, Breedvleugel Buizerd, Zwaluwstaart Wouw, Eleonora’s Valk, Kalkoengier, Wespendief, Slangenarend, Steppearend, Sneeuwuil, Velduil.

In het hoofdstuk over andere vormen van vogeltrek, worden achtereenvolgens de volgende soorten beschreven: Koekoek, Gierzwaluw, Nachtzwaluw, Scharrelaar, Zuidelijke Karmijn-Rode Bijeneter, Robijnkeel-Kolibrie, Kwartel, Witbuikzandhoen, Zomertortel en Grasparkiet. 

Kaartje
Iedere beschrijving van een soort wordt voorafgegaan door een kaartje dat in een oogopslag het trekgedrag van deze betreffende soort laat zien. Daarbij wordt door middel van kleur duidelijk inzichtelijk gemaakt waar zich het broedgebied en waar zich het overwinteringsgebied bevinden. Bij sommige soorten wordt tevens het gebied zichtbaar gemaakt waar zij het hele jaar aanwezig zijn. Wanneer dat mogelijk is, worden ook de trekroutes waarlangs de vogels van het ene naar het andere gebied reizen aangegeven met behulp van pijlen. Naast het kaartje start de beschrijving van iedere soort ook met een opsomming van de afmetingen, een korte beschrijving van de soort, van de leefwijze, de leefgebieden en trek en de status (niet bedreigd, gevoelig, kwetsbaar, bedreigd) en de populatie. 

De beschrijving van de soort, ondersteund door werkelijk prachtige foto’s, biedt inzicht in de soort op basis van het uiterlijk, de verspreiding, de taxonomie, de trekbewegingen, ring- en sattellietzendergegevens, leefgebieden, voedsel & prooidieren en broedtijd en status. Naast een uitgebreide bronnenlijst biedt het boek tevens een verklarende woordenlijst en een register.  

Vogeltrek is een prachtig boek om te leren over en te genieten van soorten die we hier in Nederland kunnen aantreffen. Maar ook van soorten waarvan ik zelf het bestaan niet afwist.  Het boek ontsluit op aantrekkelijke wijze het fascinerende gegeven dat vogels gevaarlijke trektochten ondernemen, ten koste van een ontzagelijke hoeveelheid energie en uithoudingsvermogen. Ten zeerste aanbevolen!

Voor het eerst gepubliceerd op Bazarow