Migratieverhaal en pijnlijk verleden
[Recensie] Beste Tash,
Dunne boekjes kunnen gevaarlijk zijn. Dunne boekjes kunnen aanleiding geven tot allerlei gissingen. Tot allerlei vermoedens. Een dun boekje zou kunnen geïnterpreteerd worden als luiheid. Als een bewijs van onvoldoende inspiratie. Als een mogelijk begin van writer’s block. Als een te gemakkelijk tussendoortje. U schreef een dun boekje. U zou kunnen verdacht worden van enkele van die aantijgingen. U hoeft niet te vrezen. Ik las uw boekje. Ik pleit u vrij van al die mogelijke verdachtmakingen. U schreef inderdaad een dun boekje. Dat kan en wil ik niet ontkennen. Maar in dat boekje bundelde u een grootse wijsheid. Een wijsheid die mij dingen deed begrijpen. Een wijsheid die mij noopte tot zelfonderzoek. In kleine boekjes kan de grootste wijsheid schuilen. Gebald in zijn essentie. Dat is wat u bewijst met uw nieuwste boek.
Verloren familieverhalen
U wou een boek schrijven over uw familie. Helaas, u stelt vast dat de feiten en de verhalen ontbreken. U weet niks. U zou kunnen vloeken omdat u faalt in uw opzet. Dat doet u niet. U bent een aimabel man. Althans, dat is wat ik vermoed. Aimabele mannen vloeken niet. Zo is het. Dat falen leidt niet tot inertie. Integendeel. Die ene vaststelling brengt u tot inzichten.
U schrijft over mensen die ergens aankomen. Over familieleden die ergens aankomen. Als vreemdelingen zijn zij verdwaald op een kade waarna zij hopen op die ene plek een leven uit te bouwen. U schrijft hoe iemand met dezelfde regionale herkomst die vreemdeling eerst een bed en voedsel zal aanbieden. Vervolgens zal die ene aan de vreemdeling een netwerk van contacten aanbieden. Samen zullen zij één grote familie vormen. Tijdelijk. Want geleidelijk aan zal die herkomst verwateren. Het dooft uit. Dat verhaal van aankomst en hulp zal niet meer de kern vormen.
Pijnlijk verleden
Want dat is wat u vaststelt. Eens welvarend komt het verleden niet meer ter sprake. De armoede wordt vergeten. De uitgestoken hand van die ene wordt vergeten. Het bestuderen van de geschiedenis is een vorm van achteromkijken terwijl iedereen om u heen enkel in de toekomst is geïnteresseerd. Het verleden is pijnlijk. Het heden daarentegen is comfortabel.
U stelt vast dat moeizame verhoudingen en hele episodes uit onze geschiedenis ons een ongemakkelijk gevoel geven en daarom worden gewist. Omdat zij het verhaal van de opmars naar de middenklasse vertroebelen. Materiële welvaart is de weg naar een gelukkig leven. Dat wissen betreurt u. U beseft dat we vertrouwd moeten worden met de knoeiboel die achter ons ligt. Pas als wij die knoeiboel kennen en begrijpen, kunnen wij onszelf kennen en begrijpen.
Levensverhaal
U wilt die vergeetachtigheid doorbreken. U wenst niet het nieuwe levensverhaal te vertellen. U wenst het echte verhaal te vertellen. Zonder weglatingen. Met alle details. De mooie en de lelijke. U gaat langs bij uw vader. U gaat langs bij uw grootmoeder. Jullie gaan vertellen. Jullie gaan praten. Over emoties. Over het verleden. Eerst onwennig, dan vrijuit. Alsof jullie in jullie blootje staan. Onbedekt. Onbeschermd. U verzamelt ontbrekende feiten. U verzamelt ontbrekende verhalen. Stilletjes aan wordt u heropgebouwd. Wordt uw familie heropgebouwd.
In dat heropbouwen stelt u zichzelf in vraag. U analyseert uw handelen. Binnen de vriendengroep. Binnen de scholengemeenschap. Binnen de plek waarin u opgroeit. In die analyse komt u alweer tot verrassende vaststellingen. Over u zelf. Over uw vrienden. Over uw familie. Over uw relatie binnen die verschillende groepen.
Terwijl ik uw verhaal lees, moet ik denken aan mijn ouders. Aan mijn grootouders. Aan mijn overgrootouders. Ik moet vaststellen dat ook bij mij verhalen en feiten ontbreken. De familiekroniek zal ik nooit kunnen vertellen. Omdat mijn kennis te bescheiden is. Te beperkt is. Dat te moeten vaststellen, is best wel confronterend. Denkend aan mijn familie moet ik vaststellen dat ook ik misschien wel een vreemdeling op een kade ben. Misschien moet ik wel bij volgende familiebezoekjes een notitieboekje meenemen. Om te noteren en daarna te reconstrueren. Ik zou het kunnen doen. Het zou mij sterker maken. Het zou mij vollediger maken.
Migratieverhaal
Beste Tash. Met uw dunne boekje hebt u heel wat bewerkstelligd. U hebt het verhaal van de migratie scherp gesteld. U hebt het verhaal van de vreemdeling helder geschetst. U hebt de nood aan verhalen en feiten duidelijk gemaakt. U hebt aangetoond dat eerlijkheid en volledigheid noodzakelijke voorwaarden zijn in het vertellen van die verhalen. Jawel, met het lezen van uw boek heb ik het gevoel dingen eindelijk te begrijpen. Beter te begrijpen. Jawel, met het lezen van uw boek heb ik het gevoel dingen eindelijk in te zien. Helderder in te zien. Voor dat begrip en inzicht wil ik u van ganser harte danken.
Met vriendelijke groeten.
—
Eerder verschenen op Uitgelezen
