Angst voor de God van de katholieken
[Recensie] Van mijn voornemen om meer Vlaamse boeken te lezen is nog weinig terecht gekomen. Na het prachtige Vele hemels boven de zevende begon ik aan Vloed van Roderik Six, maar dat was geen succes en ik las het niet uit. Nu wil ik mijn voornemen toch uitvoeren en daarom koos ik voor Vurige tong van Ann de Craemer, die net zo oud is als ik. Haar jeugd is echter heel anders verlopen.
In haar haar geboortedorp Tielt kreeg Ann het rooms-katholieke geloof met de paplepel ingegoten. Het eerste hoofdstuk gaat over haar tante die in het klooster ging, terwijl ze dat eigenlijk zelf niet wilde. Maar ze had het aan haar moeder beloofd op haar sterfbed. Onderdanig en trouw leefde ze tot haar dood als vrome non. Er zijn wel meer familieleden die moeite hadden met het geloof, maar om wille van de lieve vrede toch naar de kerk gingen. Pas in de generatie van Anns ouders begint dat te veranderen: haar vader ging met zijn dochters naar de kerk, terwijl haar moeder thuis bleef.
Ann ging op school bij de nonnen. Die maakten grote indruk op haar en ze beschrijft ze tot in detail. Zo op het eerste gezicht lijken ze vriendelijk, maar de jonge Ann voelt zich tot op het bot vernederd door diverse leraressen. Het geloof zorgt ook niet voor zelfvertrouwen, want ze leert dat ze zondig is. Dat ze na de biecht vergeving krijgt, helpt maar even. Ik verbaas me dat het in de jaren tachtig en negentig nog zo ging. Als het er niet bij stond, dan zou ik eerder denken dat dit zich in de jaren vijftig of nog eerder afspeelde.
Zelf heb ik vooral in mijn jeugd veel aan mijn geloof in God gehad. Ik vind het jammer dat Ann het katholieke geloof heel anders heeft ervaren. God kan alles zien en kan straffen als je ook maar iets fout doet. Er zijn ook wel mooie momenten, maar de nadruk ligt heel sterk op hoe angstig ze is. Ze praat daar echter nooit over, want haar ouders leren haar juist te zwijgen. In het dorp moet je vooral niet opvallen. In dit boek vertelt ze misschien wel voor het eerst hoe ze zich als kind voelde en hoe ze als tiener haar geloof kwijtraakte. Dat was een proces van jaren. Het was definitief toen haar oma overleed, terwijl ze toch zoveel voor haar gebeden had.
Ann heeft haar boosheid van zich af geschreven. Het is geen origineel onderwerp, maar wel mooi verteld. Ik zou graag nog meer van Ann de Craemer lezen, want schrijven kan ze goed, zoals ze zelf als kind al concludeerde.
—
Eerder verschenen op Lalage
