Verplichte kost voor klimaattwitteraars
Hoe en waarom verandert het klimaat en hoe weten we dat eigenlijk? Dat vertelt klimaatwetenschapper Bart Verheggen in dit nuchtere, heldere en overzichtelijke boek.
[Recensie] Bart Verheggen is verwoed blogger en actief op Twitter. Al jaren gaat hij onvermoeibaar de strijd aan met iedereen die de klimaatwetenschap – en dus de door mensen veroorzaakte opwarming van de aarde – in twijfel durft te trekken. Soms gaat dat er fel aan toe.
Wat gebeurt er als iemand als hij een boek gaat schrijven over klimaatverandering? Wordt het een verbeten betoog, met als boodschap “en toch heb ik gelijk”? Ik was er een beetje bang voor, moet ik bekennen, maar mijn angst bleek ongegrond.
Wat Verheggen heeft geschreven is een heldere, beknopte en toch zeer volledige uiteenzetting van wat de klimaatwetenschap in de loop der jaren heeft ontdekt, en van de vragen die nog open staan.
Zo weet men inmiddels dat de invloed van de zon op het klimaat hooguit enkele tienden graden Celcius bedraagt en dat dit de laatste decennia een afkoelende invloed had, maar is de invloed van wolken op het toekomstige klimaat nog onzeker, evenals de snelheid waarmee de ijskappen zullen smelten.
Verheggen beschrijft niet alleen wat we weten, maar ook hoe we het weten – en juist dat maakt het boek behoorlijk overtuigend. Dat de CO2-toename voornamelijk veroorzaakt wordt door het verbranden van fossiele brandstoffen blijkt bijvoorbeeld uit chemische analyses: de verschijningsvorm van het koolstofatoom C in dit broeikasgas laat zien dat het afkomstig is van plantaardig materiaal.
Over beleid valt te twisten
Klimaatbeleid is iets anders dan klimaatwetenschap, betoogt Verheggen, al wordt twijfel aan klimaatwetenschap vaak veroorzaakt door onvrede met het klimaatbeleid. “Een discussie over temperatuurmetingen kan ineens overgaan in een tirade over de overheid die ons zou willen verbieden om gehaktballen te eten”, is zijn ervaring.
Natuurlijk valt er over klimaatbeleid te twisten, erkent Verheggen. Hoe de uitstoot van broeikasgassen het best valt te beteugelen en hoe veel dat mag kosten is een politiek vraagstuk. Maar dat de aarde opwarmt, dat de temperatuurstijging voornamelijk veroorzaakt wordt door de menselijke uitstoot van broeikasgassen, en dat we daar problemen mee krijgen, zijn wetenschappelijk gefundeerde feiten.
Waar Verheggen zelf staat in de politieke discussie laat hij in het midden. Een verstandige keuze, het zorgt ervoor dat het boek geen drammerig karakter krijgt.
Verplichte kost
Wat wél drammerig kan overkomen, is de titel van het boek (Wat iedereen zou moeten weten over klimaatverandering). Als Verheggen dat echt vindt, had hij het taalgebruik nog wat simpeler moeten maken, en veel technische details moeten overslaan. Hoe toegankelijk het ook geschreven is, de doelgroep van het boek lijkt toch uit bovengemiddeld geïnteresseerde lezers te bestaan.
Het boek is een aanrader voor wie wil weten hoe de klimaatwetenschap er momenteel voor staat. Al zou het voor de zelfbenoemde klimaatexperts die zich in de discussies op Facebook en Twitter mengen met uitspraken als: “Onzin! Het klimaat verandert altijd al!” wel degelijk verplichte kost moeten zijn.
Over de auteur
Bart Verheggen is klimaatwetenschapper en doceert aan het Amsterdam University College. Samen met Jos Hagelaars, Hans Custers en Bob Brand onderhoudt hij het klimaatblog Klimaatveranda.nl, en het Twitteraccount @KlimaatVeranda.
—
Eerder verschenen op Kennislink
