Wat water en wolfskers te maken hebben met psychologisch machtsspel
[Recensie] Water en wolfskers beweegt zich tussen een thriller en een (psychologische) roman. Britt, succesvol makelaar, en Michiel kennen elkaar vierentwintig jaar. Michiel is sinds haar studententijd haar steun en toeverlaat. “Wij zijn vrienden, af en toe slapen we met elkaar.” Ieder jaar vieren ze hun vriendschap met een etentje.
Dan verrast Michiel haar. Hij gaat drie maanden op zakenreis naar Colombia en vraagt Britt na te denken “of er een kans bestaat dat wij samen een relatie kunnen opbouwen. Voor mijn gevoel is er meer tussen ons dan we nu aan elkaar laten zien.” Je voelt de romantiek tussen die twee ervan afspatten en eigenlijk heeft Britt al in gedachten “ja” gezegd. De volgende dag vertrekt Michiel.
Met de vlinders in de buik gaat Britt weer aan het werk. Dan staat haar een nieuwe verrassing te wachten. Haar jeugdliefde Oscar Westdijk meldt zich en wil een huis bezichtigen. Ze heeft hem drieëntwintig jaar niet gezien. “Hij zag er stoer uit in zijn lammycoat, precies zoals ik hem van vroeger kende.” Enerzijds smelt ze weer, anderzijds wil ze afstand houden. De liefde met Oscar heeft voor Britt namelijk tot een traumatische gebeurtenis geleid. Ze confronteert hem daarmee. Hun ontmoeting eindigt in een drama. Britt besluit er tegen niemand iets over te vertellen, maar het blijft maar door haar hoofd spoken. Zij verandert, voelt zich bekeken, wordt onzeker. En dan gaat het met het werk ook nog eens niet goed. De huizenmarkt is ingestort.
Als Michiel terugkomt uit Colombia en zegt Britt ‘ja’. Maar Michiel voelt dat Britt van slag is. Hij vertrouwt Britt niet en als zij eerlijk vertelt wat er gebeurd is met Oscar ontploft hij. Hij kan maar niet geloven dat er tussen haar en Oscar niet meer speelde. Michiel is eigenlijk al vanaf hun eerste ontmoeting verliefd op Britt en wil dat met niemand delen, wil haar alleen voor zichzelf hebben. Die claim van Michiel op Britt blijft niet zonder gevolgen.
Anke Verbraak heeft de psychologische ontwikkeling van Britt zorgvuldig uitgewerkt. Daar neemt ze wel de tijd voor. Het gevolg is dat het verhaal zich in de eerste helft van het boek puntiger had gekund. Door middel van flashbacks krijg je zicht op wat Britt meegemaakt heeft in het verleden en nu doormaakt: het niet gezien zijn thuis, de strenge opvoeding, het kiezen voor een ander beroep dan haar ‘geadviseerd’ werd. Als zestienjarige ontmoet ze haar eerste liefde in Oscar en wordt daarin hevig teleurgesteld.
Ze kan er thuis niet over praten, hoewel ze er zo’n behoefte aan heeft. De aandacht gaat uit naar haar zus en broer. Ze wil zichzelf kunnen zijn, vrij zijn, onafhankelijk, haar eigen keuzes kunnen maken. Ze komt steeds verder van haar familie af te staan. Ze heeft geborgenheid nodig, mensen bij wie ze terecht kan met haar verhaal. Gelukkig zijn daar Lynn, haar beste vriendin en haar echtgenoot Mark. Maar aan hen kan ze ook niet alles vertellen. Ook de relatie met Michiel wordt thuis afgewezen: een gescheiden man met een kind. Juist in hem heeft Britt vertrouwen, lijkt ze die geborgenheid te vinden.
De andere personages zijn psychologisch minder uitgediept, al heeft met name Michiel ook het nodige reliëf. Hij is excessief bezeten van Britt en gunt haar haar geen enkele ruimte. Maar ook hij heeft zijn geheim. Het spel tussen aantrekken en afstoten, elkaar iets gunnen of niet, de tegenstelling tussen liefde en haat zijn emoties waartoe Michiel en Britt zich steeds toe hebben te verhouden. Het leidt tot drastische beslissingen, die verstrekkende gevolgen hebben.
Verbraak schrijft in korte hoofdstukken en weet onderhuidse spanning te creëren door overal subtiel zinnetjes in het verhaal te vlechten als “Ik heb ooit gedreigd mijn krullen af te knippen, maar hij (Michiel) reageerde zo geschokt dat ik het uit mijn hoofd heb gezet. Vreemd hoeveel invloed ik hem laat hebben op mijn beslissingen.” Met name bij herlezing vallen deze subtiliteiten op. Ze verrijken het verhaal en laten zien dat de thriller goed doordacht is. De auteur zet een meeslepend verhaal neer, dat steeds grimmiger wordt en een verrassende plot kent.
—
Voor het eerst gepubliceerd op De Leesclub van Alles
