Een roman over rentmeesterschap
[Recensie] Wolkenstad volgt drie verschillende verhaallijnen in drie verschillende tijdperken. Anna en Omeir die zich in het Constantinopel van 1453 bevinden, Seymour en Zeno in het huidige Idaho, en Konstance die in een interstellair schip in de toekomst op weg is naar een verafgelegen nieuwe aarde. Alle vijf deze personages zijn buitenbeentjes die proberen om de wereld rond hen te begrijpen. Hoewel ze eeuwen van elkaar verwijderd zijn, worden ze allen verbonden door een gehavend exemplaar van een oude Griekse tekst, Wolkenkoekoekstad, die het verhaal van Aethon vertelt. Op een wonderlijke manier wordt het verhaal generatie op generatie overgedragen.
Met Wolkenstad heeft Anthony Doerr een prachtige roman neergezet die de kracht en troost van een verhaal goed heeft weten te verwoorden. Anthony is met dit boek niet aan zijn proefstuk toe. Met zijn bestseller Als je het licht niet kunt zien won hij namelijk de Pulitzerprijs in de categorie fictie.
Het verhaal bestaat uit verschillende verhaallijnen en personages, die op het eerste gezicht los staan van elkaar. Maar hoe verder je leest, hoe duidelijker het wordt dat ze allen even belangrijk zijn en ze elk hun rol in het grotere geheel spelen. Het begint met een blik in De Argos, een ruimteschip dat op weg is naar een nieuwe bewoonbare planeet. Dit speelt zich dan ook af in de toekomst. Daar ontmoeten we de veertienjarige Konstance. Zij is het eerste personage waarmee we kennismaken. Daarna is het de beurt aan de tachtiger Zeno, die met een groep kinderen in de bibliotheek een toneelstuk voorbereidt en de zeventienjarige Seymour die met zichzelf in de knoop ligt en daardoor makkelijk te manipuleren is. Als laatste gaan we naar de vijftiende eeuw, waar het weeskind Anna samen met haar zus in de stad Constantinopel woont, en wat verder weg in een houthakkersdorpje Omeir, die door de spleet in zijn bovenlip als een duivelskind wordt aanzien.
“Vreemdeling, wie je ook bent, maak dit open en leer wonderbaarlijkheden.” Blz. 17
Tussen elk personage wordt er overgeschakeld naar de bindende factor van het boek, namelijk het verhaal van Aethon, die ernaar verlangt om in een vogel te veranderen en naar een utopisch paradijs te vliegen. Een verhaal volgens een oude Griekse tekst van Antonius Diogenes, die hij schreef voor zijn zieke nichtje. Elke keer krijgen we een volgend deel hierin te lezen. Samen met de andere verhaallijnen vormt er zich stilaan een geheel, een band waarin elke stap of keuze een doel heeft. Dit alles uitgewerkt middels een ingenieus plot, waarbij vooral het einde prachtig en verrassend in elkaar zit.
Door de vele wisseling in perspectief blijft de spanning continu aanwezig. Elk personage is intrigerend, en via flashbacks en soms ook flashforwards kom je steeds meer over hen te weten. Nog iets dat de spanning hooghoudt. Ik zou persoonlijk niet kunnen zeggen dat ik één personage minder interessant vond dan het andere. Je wilt als lezer telkens verder lezen en meer weten van elk van de vijf, waardoor je het boek bijna niet opzij kunt leggen. En eenmaal het uit is, en je het verband ziet, blijft het nog lange tijd nazinderen. Wolkenstad is een dikke kolos van 640 bladzijden, maar ik had gerust nog veel langer in deze wondere wereld willen verder lezen.
De thema’s die in het boek zijn verwerkt, zijn erg divers. Waar we het allemaal mee eens zijn, is dat de klimaatproblematiek een grote rol speelt in het verhaal. Ook het belang van vriendschap en familie komt duidelijk naar boven. En dat we moeten respect hebben voor elkaar en een ander in zijn waarde laten. Daarnaast is er een belangrijke rol weggelegd voor boeken. Een verhaal vertellen kan troost bieden, en net datgene zijn dat iemand op dat moment nodig heeft. In Wolkenstad is het zelfs een intense verbintenis tussen alle personages.
“Word wijs als een uil met boeken.” Blz. 614
Anthony Doerr heeft een meeslepende en poëtische schrijfstijl, die in staat is om je als lezer te betoveren en mee te voeren naar een andere wereld. Zoals Aethon op zijn reis naar Wolkenkoekoekstad. Alles is zo in detail neergeschreven, dat je de gebeurtenissen zo voor je ogen ziet passeren. Anthony weet perfect hoe hij de juiste snaar moet raken en de lezer mee te slepen in het verhaal. Ook de communicatie en interactie tussen de personages is van hoog niveau. Waarbij elk personage heel zorgvuldig is uitgewerkt, en ook een duidelijke evolutie doormaakt doorheen het verhaal. De aandacht wordt niet op de kwetsbaarheden of fouten van de personages gelegd, maar op hoe ze hier uiteindelijk sterker uitkomen en alsnog het goede doen. Een mooie levensles.
Wolkenstad heeft mij echt weten te verbazen. Het verhaal heeft mij ontroerd, verwonderd en mij op het puntje van mijn stoel gezet. Ik werd volledig meegesleept in het verhaal, en kon het boek haast niet aan de kant leggen. Vooraf had ik wat twijfels, omdat dit niet direct mijn genre is om te lezen, maar wat ben ik blij dat ik dit boek heb mogen lezen! Ik vond het een echte verrijking, en ik leefde enorm met de personages mee, ik kon mij in hen verplaatsen. En dan het verhaal van Aethon, dat verweven zat tussen de andere verhaallijnen. Prachtig gewoon. En de plottwist op het einde zag ik helemaal niet aankomen. Maar het maakt het verhaal af. De puzzel is compleet. Daarom geef ik Wolkenstad de volle vijf sterren!
—
Eerder verschenen op Perfecte Buren
