"Ik heb altijd gedacht dat het Paradijs een soort bibliotheek zou zijn" - Jorge Luis Borges

Zelensky, een biografie

Dinsdag, 23 augustus, 2022

Geschreven door: Serhi Roedenko
Artikel door: Jacqueline Stil

Mateloos populaire president onder vuur

[Recensie] De Oekraïense biograaf Serhi Roedenko beschrijft in deze biografie het leven van president Volodomyr Zelensky aan de hand van de mensen die hij kent en benoemt, en aan zijn reacties op zijn voorgangers. Daarbij spaart hij de populaire president niet. Zelensky zou beloofd hebben corruptie en vriendjespolitiek aan te gaan pakken, maar het is juist wat hij niet deed.

In 2019 werd hij gekozen na een periode waarin hij als komiek optredens had in theaters en op tv. Hij was zeer trots op zijn verkiezing. In feite kwam alle macht bij hem te liggen door de manier waarop de Oekraïense staat in elkaar zit. Zijn partij heet ‘Dienaar van het volk’. Veel mensen die totaal geen politieke ervaring hadden, werden door Zelensky aangesteld. Door gebrek aan concurrentie in het parlement was de rol van de Oekraïense machtsstructuur aan inflatie onderhevig, schrijft Roedenko. Mensen krijgen een slechte naam en worden verdacht van het aannemen van steekpenningen.

Ministers in Oekraïne worden beschuldigd van illegale verrijking. Een voorbeeld is André Bohdan. De vice-president die Zelensky benoemt, is André Bohdan. Deze stond voorheen op een onverkiesbare plaats bij de verkiezingen. Zelensky ontmoette hem een jaar voor de verkiezingen, en vroeg hem of hij zich kandidaat wilde stellen. Bohdan wordt één van Zelensky’s vertrouwenspersonen. Hij kent alle intriges in de top, maar gaat publiciteit uit de weg. Het beeld dat hij Zelensky dingen influistert, kleeft aan hem. Roedenko vindt dit iets te veel van het goede. Het leek erop dat niemand Bohdans kracht en almacht zou kunnen aantasten. Vervolgens worden conflicten tussen hem en de burgemeester van Kiev duidelijk. Er wordt gesproken over het inperken van de invloed van Bohdan. Misverstanden lopen hoog op, en in 2020 wordt hij ontslagen.

Zelensky heeft ook enige keren vóór de oorlog met Rusland met Poetin gesproken. Hij wilde een einde maken aan de Russische bemoeienis in  de Donbas. Hij was daarbij bereid tot een wapenstilstand, maar zijn biograaf ziet dat als een strategische fout van Zelensky. Hij wilde Poetin zien als een mens, niet als een agressor. Hij vertrouwde op zijn charisma. Zelensky probeerde dit spel te bepalen, al in 2019. Op een topontmoeting sprak hij ook met Macron en Angela Merkel. Waarover, dat vertelt Roedenko niet.

Boekenkrant

Zelensky komt in dit boek over als een vrij machteloze president, die pas met het uitbreken van de oorlog op 24 februari 2022 met Rusland zijn rol goed lijkt te kunnen pakken. Het boek getuigt van een zekere hoogmoed van de biograaf, doordat hij het boek dé biografie noemt, in plaats van ‘een biografie’. Hij geeft geen bronnen aan, alleen een zeer lange lijst van namen van alle mensen uit de omgeving van Zelensky. Dat betekent dat de lezer de vraag kan opwerpen in hoeverre de informatie in dit boek betrouwbaar is.

Zelensky is immens populair bij alle (westerse) landen sinds het uitbreken van de oorlog, maar dit boek zet hem neer als niet anders dan zijn voorgangers, terwijl hij verbeteringen beloofde tijdens de verkiezingen. Natuurlijk is het een smeuïg verhaal dat hij eerst komiek was. Hij heeft echter ook rechten gestudeerd, wat hem alweer ietsje meer vakkundigheid toeschrijft.

Serhi Roedenko is een Oekraïense publicist en tv-presentator. Hij heeft een column voor Deutsche Welle en is hoofdredacteur van espreso.tv. Roedenko schreef eerder boeken over de Oekraïense politici Joesjtsjenko, Janoekovytsj en Tymosjenko, die uitgroeiden tot bestsellers.

Voor het eerst gepubliceerd op Bazarow