"Ik heb altijd gedacht dat het Paradijs een soort bibliotheek zou zijn" - Jorge Luis Borges

Zeven werelden, een planeet

Maandag, 3 februari, 2020

Geschreven door: David Attenborough, Jonny Keeling, Scott Alexander
Artikel door: Evert van der Veen

Natuurwonderen van ieder continent

[Recensie] Dit boek verschijnt bij de gelijknamige tv serie waarvan dit jaar inmiddels enkele afleveringen zijn uitgezonden. Iedere aflevering is gewijd aan een continent en de beelden zijn, zoals we dat van de BBC gewend zijn, van schitterende kwaliteit.

Het voorwoord in dit boek is een appèl om zuinig en verantwoordelijk met de aarde om te gaan. Meerdere malen blijkt in de beschrijvende teksten dat onze zorg voor de aarde tekort schiet wanneer bij de bespreking van bepaalde dieren blijkt dat hun leefomgeving aan drastische verandering onderhevig is. Zo komt indringend naar voren dat vele, té vele diersoorten in hun voortbestaan worden bedreigd. De veranderingen in het klimaat hebben wereldwijd nu al meer sluipende impact dan wij denken.

In de inleiding wordt uitgelegd dat de huidige continenten van de aarde 200 miljoen jaar geleden zijn ontstaan. Het is een boeiende geschiedenis waarin ieder continent zijn eigen karakter krijgt en deze worden vervolgens in dit boek besproken. Er is veelal gekozen voor dieren die typerend zijn voor een bepaald continent en dat levert vaak verrassende feiten en schitterende foto’s op. Interessant is ook hoe af en toe wordt verteld over de ervaringen van de filmploeg. Er komt soms heel wat bij kijken voordat er bepaalde, vaak unieke opnamen kunnen worden vastgelegd. Het boek krijgt hierdoor een persoonlijke en ook betrokken toon waardoor de lezer deelgenoot wordt van het proces om tot het verlangde resultaat te komen.

In het hoofstuk over Zuid-Amerika komen roetgierzwaluwen ter sprake. Zij bouwen hun nest achter de gigantische watervallen op de grens van Brazilië en Argentinië waardoor zij en hun jongen daar buitengewoon veilig zijn. Ook zijn er beelden van het geiserveld in het Andesgebergte in Chili en de grootste zoutvlakte ter wereld in Bolivië.

Archeologie Magazine

Australië en Azië wordt behandeld onder de noemer Australazië, een naam die niet echt wordt verklaard. Dit continent bestaat voor 70% uit woestijn. Bijzonder zijn de foto’s van zwermen vleerhonden en grasparkieten en de haaien voor het westelijk kustrif. Ook leeft hier de kasuaris, een grote loopvogel die wel 2 meter groot kan worden.

In Noord-Amerika woont de zwarte beer die zich niet gemakkelijk op beeld laat vastleggen. De lezer ervaart iets van het geduld dat de mensen van de filmploeg moeten betrachten voordat zij dit dier kunnen vereeuwigen.

De voorn sleept wel 7000 steentjes bij elkaar om daar een heuvel van te bouwen. Prachtig zijn de foto’s van glimwormen en vuurvliegjes bij de Mississippi. Spannend is het verhaal van de beer die een boot met cameramensen belaagt; het loopt allemaal wel goed af.

Op Antartica kan de temperatuur tot -98 C dalen. De melk van de zeehonden die hier wonen bevat 60% vet. Prachtig zijn de opnamen van walvissen die krill eten.

Azië is een continent van contrasten: in het noorden van Rusland zijn temperaturen gemeten van – 67 C terwijl het in de woestijn van Iran + 70 C kan worden. Bijzonder is het verhaal van de Sumatraanse neushoorn die alleen via een speciaal gebouwde kabelbaan kon worden gefilmd omdat het dier buitengewoon schuw is.

Afrika is het continent waar de oorsprong van de mens ligt. 800.000 jaar geleden is de homo sapiens hier uit de neanderthaler ontstaan.

In Europa worden de eendagsvliegen bij de Tisza rivier in Hongarije vastgelegd, een bijzondere en omvangrijke gebeurtenis.

Het boek is boeiend geschreven, het fotomateriaal is schitterend en rijkelijk aanwezig. Dit is een prachtig boek voor elke natuurliefhebber dat een mooi overzicht biedt van onze aarde in haar verscheidenheid. Toch is het niet alleen een fotoboek want in de begeleidende tekst komt ook steeds weer de actuele bedreiging door klimaatverandering naar voren.

Voor het eerst gepubliceerd op De Leesclub van Alles