"Ik heb altijd gedacht dat het Paradijs een soort bibliotheek zou zijn" - Jorge Luis Borges

Zo tedere schade...

Vrijdag, 25 september, 2020

Geschreven door: Hans Vervoort
Artikel door: Roeland Dobbelaer

Nieuwe en misschien wel laatste roman van Hans Vervoort

[Recensie] Twee weken geleden postte schrijver en oud-tijdschriftuitgever en -marktonderzoeker Hans Vervoort een foto op Facebook van zichzelf en zijn vrouw, bij de notaris, terwijl ze lachend de koopakte van hun nieuwe woning, een appartement, in Amsterdam tekenden. “Bij de notaris. Huis gekocht. Gelachen,” liet Vervoort zijn Facebookvrienden weten.” Vervoort, inmiddels de tachtig voorbij publiceert deze week zijn nieuwe en “mogelijk laatste roman” aldus schreef hij de redactie, Zo tedere schade...

In deze kleine roman voert Vervoort een alter ego van hemzelf op die het nadrukkelijk minder goed gaat dan hemzelf. Zo tedere schade… draait om Hans Heimenberg, een man van net voorbij de tachtig, oud-marktonderzoeker, die rouwt om zijn een jaar geleden overleden vrouw Melissa. Vervoort neemt alle tijd om het verdriet van de oude man te schetsen, die na de dood van Melissa besluit zich dood te drinken. Hans H. valt 20 kilo af en voedt zich bijna alleen nog met wodka. Zijn zoon en enig kind Maric houdt hem zo goed als het kan in de gaten en brengt nu en dan een enorme maaltijd nasi goreng mee, waar Hans H. dan wat hapjes van neemt.

Het prettige van de romans van Hans Vervoort is dat ze gaan over gewone mensen, mensen die je op straat tegen kunt komen of die lijken op mensen die je al kent. Geen verwrongen types met gewelddadige neigingen of egomane trekjes, of mensen met een enorme emotionele schade opgelopen in verknipte gezinnen. Natuurlijk niets mis mee om daar ook over te lezen, maar af en toe eens een roman nuttigen over ‘normale mensen’ is helemaal niet verkeerd. 

In het eerste deel van Zo tedere schade vertelt Vervoort hoe Hans H. en Melissa elkaar zijn tegengekomen, beiden geboren en opgegroeid in Indonesië, waar ze elkaar al kenden. Verliefd werden ze pas in Nederland. Ze hebben allebei problemen om te aarden in het koude Nederland van de jaren vijftig. Pas in elkaars armen vinden ze geluk. Een gelukkig en liefdevol huwelijk van meer dan vijftig jaar volgt. Dat willen we allemaal wel, invoelbaar. De Hans uit de roman was een verwoed kettingroker, zelf had hij nergens last van. Melissa rookte mee, al die jarenlang. Ook al is Hans H. al vijftien jaar gestopt, zijn vrouw wordt er wel ziek van en sterft aan longkanker.

Boekenkrant

“Ik zag steeds haar hoofd voor me, zoals het eruitzag toen ze stopte met ademen. Een sereen hoofd, de ogen gesloten, het voorhoofd hoog en rond, de mond breed en daarboven haar fijne Aziatische neusje met de onverwacht brede neusgaten. En onder de deken dat prachtige lijf, nu zo mager en verdord. Door mijn schuld.”

Hans H. neemt zich de dood van Melissa kwalijk en wil niet meer leven. “En ik vond ook dat ik om die reden geen recht meer had op geluk.” Voorstelbaar verdriet, prachtig beschreven.

Overduidelijk heeft Vervoort een portret gemaakt van zichzelf en zijn vrouw Maja, gelukkig nog in leven. Zo tedere schade… is zoals we gewend zijn bij Vervoorts boeken zeer autobiografisch en vooral in die passages waar de auteur het begin van de liefde tussen Hans H. en Melissa beschrijft. De roman is hiermee, zonder sentimenteel te worden, ook een huldebetoon aan Vervoorts geliefde en hun liefde voor elkaar. Welke Nederlandse schrijver durft hem dat na te doen?

Maar Zo tedere schade… is meer. Vlak voor haar dood ziet Melissa een berichtje over de vondst van de stoffelijk resten van een vrouw in de buurt van de kazerne in Huis ter Heide bij Zeist, ze heeft een kogelgat in haar schedel. De resten zijn meer dan vijftig jaar oud, begin jaren zestig. De tijd dat Hans. H. daar zijn diensttijd doorbracht. Melissa geeft hem de opdracht mee om uit te zoeken wie de vermoorde vrouw is, dan heeft hij wat omhanden na haar dood. Hans heeft er het eerste jaar geen zin in. Dan komt de omslag, als hij moet vaststellen dat dooddrinken niet lukt, en gaat hij opzoek. En zo wordt Zo tedere schade… ook een thriller. Hans uit het boek blikt terug op zijn diensttijd in de kazerne in Huis ter Heide. Hij kan zich een vrouw herinneren die met een Amerikaanse soldaat was getrouwd en die vlakbij de kazerne woonde. Ze maakten altijd ruzie. Misschien is dat een aanknopingspunt. Maar hoe heette zij? Hans zoekt contact met zijn oude maten, kijken of die nog wat weten. En ook hier is het boek weer autobiografisch, Vervoort heeft inderdaad daar zijn diensttijd doorgebracht en een van zijn slapies was Eef Tommel, die ook een rol in de roman heeft.

Zo tedere schade… komt wat langzaam op gang. Maar als Hans H. eindelijk in actie komt, wordt de roman spannend. Je wilt weten hoe het afloopt en vooral weten hoe het deze Hans vergaat nu hij een nieuwe rol in het leven vindt. Zo tedere schade… is een boek over afscheid nemen en terugkijken, vol met weemoed, in de wetenschap dat het grootste deel van het leven geleefd is. En het is overduidelijk dat Vervoort puttend uit zijn eigen leven en er vrede mee lijkt te hebben, zelfs nu hij ook afscheid neemt van het schrijverschap met deze “mogelijk laatste roman”. Een roman overigens niet alleen over berusting, maar ook over het krijgen en pakken van nieuwe kansen, zelfs als je tachtig bent. Hans H. maakt dat mee in het boek, en Hans V. in het echt, dadelijk met het betrekken van een nieuwe woning en hopelijk nog zoveel meer. Het is hem en zijn vrouw van harte gegund.

Voor het eerst gepubliceerd op De Leesclub van Alles

Boeken van deze Auteur:

Zo tedere schade...

Het bedijf. Betere tijden

Het bedrijf. Opwinding