WAT IS KRITISCH DENKEN?
In deze editie van Bucketlist Filosofie duiken we dieper in het werk en leven van Immanuel Kant. Kant (Koningsbergen, Pruisen, 1724 – 1804) was een Duitse filosoof ten tijde van de Verlichting. Zijn ideeën hebben een grote invloed uitgeoefend op de westerse wijsbegeerte. ‘Wat kan ik weten?’ is een vraag die centraal staat in zijn werk. Hij droeg mensen op mondig te worden. Om zelf meningen te durven vormen en zo mee te doen in de samenleving.
In zijn essay Wat is Verlichting (1784) pleit Kant voor zelf nadenken. ‘Durf te weten!’ roept hij uit. Zijn pleidooi om bij alles je eigen verstand te gebruiken, is een morele opgave. En in deze tijd nog steeds actueel door fake news, trollen en de geraffineerde verleidingen van onze beeldschermen.
Maar Kant was niet alleen de kroon op de Verlichting, betoogt Maarten Doorman, hij ligt ook aan de basis van de romantiek. Want de wereld waarin wij leven is ondenkbaar zonder onszelf. Met Kant ontstond het Duitse idealisme en het idee dat wij de wereld vormgeven en kunnen veranderen, ten kwade of ten goede. De filosofie van Kant heeft dat laatste gedaan.
Op 13 mei duiken we in zijn nog levende denkbeelden met onder andere Maarten Doorman, Janneke de Bijl en Daan Roovers. Overige sprekers worden binnenkort bekend gemaakt.
MODERATOR
Voormalig ‘denker des vaderlands’ Daan Roovers is docent publieksfilosofie (Universiteit van Amsterdam, Erasmus Universiteit), programmamaker (Rode Hoed, omroep Human), en schrijver van o.a. Wij zijn de politiek (2019), Mensen maken (2017) en Een kleine geschiedenis van de filosofie. Ze is lid van de ‘denktank Nederland 2040’. Sinds 2023 is ze lid van de Eerste Kamer namens Groenlinks-PvdA. Daarnaast doet ze academisch onderzoek naar de ontwikkeling van het begrip publieke opinie.
SPREKERS
© Joshua Rood
Maarten Doorman is schrijver en filosoof. Hij doceert cultuurfilosofie aan de Universiteit van Maastricht en is bijzonder hoogleraar Historische Cultuur van Duitsland vanwege het Duitsland Instituut Amsterdam aan de Vrije Universiteit en medewerker van NRC.
© Anne van Zantwijk
Janneke de Bijl won Cameretten, is lid van Comedytrain en werd door de Volkskrant uitgeroepen tot comedytalent van 2019. Je kan haar o.a. kennen van haar optreden in ‘De Avondshow Stand-ups’ van Arjen Lubach. Daarnaast maakt ze zich regelmatig druk op Radio 1 en daarbuiten. Doet u ook mensen? is haar derde cabaretprogramma. In de zomer van 2023 verscheen haar debuutroman Als, dan bij Nijgh & van Ditmar. En o ja, ze is ook nog filosoof.
© Claudia Hendzel
Thomas Nys studeerde filosofie en bedrijfseconomie en is universitair hoofddocent Ethiek en Politieke Filosofie aan de Universiteit van Amsterdam. Hij is co-redacteur van het Basisboek Ethiek (2014) en het Routledge Handbook of the Philosophy of Evil (2017). Samen met Henri Wijsbek vertaalde hij onlangs John Stuart Mill’s ‘Utilitarianism’ (2022). Hij publiceert voornamelijk over autonomie, vrijheid, paternalisme en manipulatie, maar eigenlijk zou hij het liefst over álles willen schrijven. Als hij daar ooit de tijd voor vindt.