Het eeuwige moment

Maarten ’t Hart is voor zijn essaybundel De som van misverstanden bekroond met de Greshoffprijs. Wam de Moor schreef in het juryrapport: ‘Toch, ik weet het uit ervaring, zijn het nu juist de verabsoluteringen die ’t Harts essays de allure van de geestdrift verlenen. Al in De kritische afstand neemt hij in het voorbijgaan zoveel mee, legt hij zoveel met enthousiasme opengeslagen boeken op tafel, dat de sceptische toeschouwer zich laat meeslepen en ook verlangt die boeken gelezen te hebben. Maarten ’t Hart vertegenwoordigt met zijn essayistiek een bijzonder persoonlijk genre. Juist in de vergelijking met zijn laatste roman is mij meer dan ooit duidelijk geworden hoezeer de autobiografie, het eigen leven, in zijn essays ingrijpt.’Het is die persoonlijke inzet die ’t Harts essays zo overtuigend en meeslepend maakt. In het titelessay van deze bundel tracht hij te formuleren hoe en waarom mensen naar muziek luisteren en waar nu precies dat ‘eeuwige moment’ van muziek, van kunst ligt. Vervolgens schrijft hij over Vestdijk en Mozart en volgen er essays over de misdaadroman en over door hem zo bewonderde auteurs als Dickens, Emily Brontë, Kierkegaard, Söderberg en Canetti.* Het imponerende zit hem in de verbeten aandoende intentie alles te willen staven wat in hem opkomt. Hij leest zeshonderd woorden per minuut. Ja, men zou er asociaal van worden. Dit alles is: de schitterende schitter en hoe verfrissend is dit in een land waar schrijven over literatuur is ontaard in leutergezwam van akelige meneren en mevrouwen die centjes verdienen door met hun ranzige literaire commentaartjes kwaliteit te honen en rotzooi te prijzen maar om de literatuur zelf niets geven. – Jeroen Brouwers