Gisteren overleed de bekende en alom geliefde fotograaf Erwin Olaf op vierenzestigjarige leeftijd, zo maakte de manager van de fotograaf namens de familie bekend. Olaf onderging enkele weken geleden een longtransplantatie. Hij leed al jaren aan een progressieve longemfyseem, wat grote invloed op zijn leven had. De fotograaf was bekend om zijn opvallende fotoseries, onder andere met seksualiteit als thema. De laatste jaren groeide Olafs bekendheid door zijn portretten van de Nederlandse koninklijke familie. Op X/Twitter reageren Nederlandse schrijvers massaal op het plotselinge overlijden van de fotograaf.
Manon Uphoff schrijft: “Dat het grote eeuwige groen je mag omringen. Rust zacht.”
Ted van Lieshout noemt Olaf “een geweldige fotograaf en een erg aardige man. Erwin Olaf is overleden. Zo jammer! Zo zonde!” Van Lieshout vertelt op zijn blog over een afgeketste samenwerking met Olaf voor een boek “over een jongen van elf, die zich oriënteert op stoere mannenberoepen, maar aan wie je meteen ziet dat hij eigenlijk balletdanser wil worden.” Het project ging niet door omdat de subsidiegevers het te veel over homoseksualiteit vonden gaan.
Olafs’ collega, fotograaf Vincent Mentzel laat weten: “Een dierbare lieve vriend is er niet meer. En “Erwin Olaf dood. Godverdegodver!” vult Thedor Holman aan.
Arthur Japin over de betekenis van Olaf: “Dag lieve strijder! Je was een van de meest bijzondere mensen. In ieders gebrek ontdekte je schoonheid. ‘Ik zie het wel,’ zei je, ‘maar ik heb er geen oordeel over.’ Daarom durfden wij ons aan je te laten zien. Moedig en vrolijk tot het laatst. Dank je wel, Erwin.”
Boeken
Naast fotograaf was Erwin Olaf ook een bekend boekenmaker. Veel van zijn series werden tentoonstellingen en kwamen in publicaties terecht. Enkele titels van zijn hand zijn Blacks: 17 royal portraits uit 1990, Mind of their own uit 1995 en The Golden Age, The People of the Labyrinths uit 2005. Het meest bekende en tevens ook meest controversiële boek was wel Chessmen: an attempt to play the game uit 1988 met daarin naakten van bijzondere mensen met bijzondere vormen die in zwart-wit fotografie het schaakspel uitbeelden.
Karate
Zelf maakte ik Olaf een jaar of wat mee, begin jaren tachtig in een Utrechts karate-oefenklasje voor punks, krakers en vertegenwoordigers van wat we nu de LGTBQ+gemeenschap noemen. Als veelal brave middenklasse kinderen wilden we wat weerbaarder op straat worden. Leren vechten hoorde daarbij, vonden we toen. Olaf was toen geen groot sporter, maar deze zachte man kon bijzonder fel uithalen, en wist later vaak letterlijk van zich af te slaan, in woord en gebaar, als hij als homo op straat werd bedreigd.
Ik kwam hem twintig jaar later een keer onverwacht tegen op Amsterdam cs en herinnerde hem eraan dat we samen gesport hadden, toen we nog jong en wild waren. Hij kon het zich natuurlijk niet meer voor de geest halen. Aardig als altijd was zijn reactie. “Koester je herinnering,” zei hij en vrolijk vervolgde Olaf zijn weg.
—
Roeland Dobbelaer