Je moet het maar durven in deze tijden: een tijdschrift uitgeven voor beeldende kunst en literatuur. Een enthousiaste groep literatuurliefhebbers, auteurs, beeldend kunstenaars en vormgevers sloeg de handen ineen en Elders literair zag het licht. Stichting De Parachute en uitgeverij In de Knipscheer zijn niet onbelangrijk in de ondersteuning van de uitgave. Inmiddels is het tweede nummer verschenen. Het is een juweeltje. De presentatie ervan vond plaats in een nokvol, uitverkocht Theater In de Steeg aan het Westeinde in Den Haag. Het was een avond die je raakte. Kortom, kunst en literatuur leven wel degelijk. En niet alleen in Nederland, want Elders literair heeft ook een Vlaamse ‘tak.’
Elders is soms dichtbij, soms ver weg en dat bleek uit het puike programma dat de toeschouwers konden ervaren. Het deed recht aan het thema van het tweede nummer van het papieren tijdschrift waarin het gaat over rouw en melancholie, roes en gevangenschap, rondtrekkende dromers en nog veel meer. Muziek van The Bullfight, een noir band uit Rotterdam, paste daar zeker bij. Zanger/gitarist Thomas van der Vliet brengt in januari een uniek kunstwerk uit: een roman met als titel Het interview met daarbij horende soundtrack met als titel Amen, Damon, een luisterboekversie ingesproken door Alex Roeka en linosnedes van Hélène Bautista. Het was smullen geblazen. Kees Ruys interviewde Nijhoff-biograaf Bart Slijper, waarbij onder meer de (gespannen) relatie tussen J.C. Bloem en Martinus Nijhoff ter sprake kwam. Verder was er een poëtische documentaire te zien van Paul van der Stap over Transnistrië (momenteel wel actueel i.v.m. de oorlog in Oekraïne). Tussen binnen en buiten is een bijdrage die ook in het tijdschrift is opgenomen. Auteur Hanz Mirck en de fotograaf Jeroen Taalman getuigden in woord en beeld over de ervaringen van gedetineerden.
Poëziewedstrijd
Na de succesvolle verhalenwedstrijd in 2022 organiseerde Elders literair dit jaar haar eerste gedichtenwedstijd. De opdracht luidde: “Schrijf een gedicht van maximaal 30 regels waarin niet het vluchtige en tijdelijke, maar het blijvende centraal staat; niet het snelle, maar het trage, niet het sentiment, maar het doorleefd gevoel.” De jury hoopte te worden verrast door stijl, woordkeus, verbeeldingskracht en een eigenzinnige kijk op het onderwerp. Er werden 443 gedichten ingezonden en de jury las en beoordeelde zonder de namen van de auteurs te kennen. Dit leidde tot een longlist van tien gedichten, waaruit de jury drie genomineerden selecteerde:
Anne-Roos van der Meijden / Je bent niet dik je hebt zware botten
Ingrid Strobbe / Boerderij van Otto
José van Zutphen / Er was een gesprek
De drie genomineerden droegen hun gedicht voor en kregen ieder een oorkonde met daarop een kunstwerk van Diederik Gerlach.
Winnares werd de Vlaamse Ingrid Strobbe. De jury schreef over haar bijdrage: “Dit beklijvende gedicht neemt ons mee naar een cruciaal moment op een ogenschijnlijk doodgewone avond. De dichter laat ons stallen zien die gesloten worden en een vrouw die zich wast met karne. Ten overvloede legt zij haar kousenbanden weg, we zitten haar dicht op de huid. Terug naar de wettige echtgenoot, hij kent zijn rechten, “hij wil tegenover elkaar”. Hij is gewend zijn verlangens vervuld te krijgen: “zegt als een bevel op te schieten”. Bonkige mannelijkheid zonder aandacht voor het plezier of het wezen van de vrouw tekent zich af. En, inderdaad, het slot laat aan duidelijkheid niets te wensen over. Middenin in het gedicht een zin die alles openscheurt: “is zij in staat haar hengst te slachten?” In die fase vraagt de lezer zich af: heb ik dit goed gelezen? In “De boerderij van Otto” staat geen woord teveel. Het is rond en af. Ondanks de schrijnende inhoud oordeelt het gedicht niet. Des te meer raakt het ons. En dat moet een winnend gedicht doen. Lees hier het winnende gedicht.
Interesse in het tijdschrift? Abonneren kan altijd via de website en bijdragen zijn altijd welkom bij de redactie. Liever een los nummer? Klik dan hier.
Foto: Ingrid Strobbe (l), Anne-Roos van der Meijden (m) en José van Zutphen (r), fotografie: Anneke Ruys en Angela van Tol.
—
Jan Stoel