Foto: © Jae C. Hong/Invision/AP
[Nieuws] De Stichting Praemium Erasmianum kent de Erasmusprijs 2023 toe aan Trevor Noah. Het thema van de Erasmusprijs is dit jaar ‘Lof der Zotheid’. Noah ontvangt de prijs voor zijn bevlogen bijdrage aan dit thema. Met zijn enorme talent voor spottende, talige en verbindende politieke humor handelt Noah volgens de jury “in Erasmiaanse geest”.
Trevor Noah is een Zuid-Afrikaanse humorist, televisiepresentator, politiek commentator, filantroop en auteur, waarmee hij zijn plaats heeft ingenomen in de hedendaagse politieke satire. In zijn autobiografie Kleurenblind beschrijft Noah hoe hij als kind van een zwarte Xhosa-moeder en een witte Zwitserse vader ten tijde van de Apartheid, al vroeg in zijn leven werd geconfronteerd met institutioneel racisme en geweld. Vanuit die ervaring treedt hij onrecht tegemoet en toont hij de absurditeit ervan.
Op jonge leeftijd brak Noah door met zijn solo shows zoals The Daywalker (2009), Crazy Normal (2011), That’s Racist (2012) en It’s My Culture (2013), waarna hij zich ontpopte tot een inspirator en curator van jong Afrikaans comedy talent. De opkomst van een nieuwe generatie zwarte komieken in Zuid-Afrika met shows over racisme en koloniale erfenis wordt ook wel het ‘Trevor Noah-effect’ genoemd.
Noah woont sinds 2011 in de Verenigde Staten. Vanaf 2015 was hij zeven jaar lang presentator van The Daily Show, het meest bekeken satirische tv-programma ter wereld. Met zijn rake reflecties op Donald Trump, Covid-19 en Black Lives Matter trok hij wereldwijd een jong, divers publiek en was hij volgens de jury “Een frisse wind in een hevig gepolariseerd medialandschap.” Eind 2022 stopte hij hiermee, om meer tijd te hebben voor stand-up comedy, nieuwe talen leren en de wereld rondreizen, vertelde hij in NBC.
De Erasmusprijs is een oeuvreprijs die sinds 1958 jaarlijks wordt toegekend aan een persoon of instelling die een buitengewone bijdrage heeft geleverd op het gebied van de geesteswetenschappen, sociale wetenschappen of de kunsten, in Europa en daarbuiten. De Erasmusprijs bestaat uit een bedrag van 150.000 euro en versierselen die zijn ontworpen door Bruno Ninaber van Eyben. De versierselen worden door Zijne Majesteit tijdens de ceremonie bij de laureaat omgehangen en bestaan uit een harmonica gevouwen lint met aan de beide uiteinden een titanium plaatje. Gesloten vormt het een boekje, geopend vormt het een lint waarop een tekst in het handschrift van Erasmus tevoorschijn komt.
Het bestuur van de Stichting Praemium Erasmianum bepaalt van tevoren in welk vakgebied de Erasmusprijs toegekend wordt en binnen welk thema. Aan de hand van dat thema wordt een adviescommissie gevormd, die samen met deskundigen van buiten het bestuur, een voorstel doet voor de Erasmusprijs Winnaar van dat jaar. Het bestuur is uiteindelijk verantwoordelijk voor de keuze van de laureaat. Een overzicht van wie er in het bestuur zit, vind je op de website. Zijne Majesteit de Koning is de Regent van de Stichting en overhandigt tijdens een plechtigheid, dit najaar, in het Koninklijk Paleis Amsterdam de prijs.
Naar aanleiding van de toekenning van de Erasmusprijs en haar 65 jarige jubileum wordt in 2023 een activiteitenprogramma, in samenwerking met andere culturele en wetenschappelijke instellingen, rond Noah en het thema ‘Lof der Zotheid’ georganiseerd. Denk hierbij aan interviews, lezingen, congressen, masterclasses, tentoonstellingen, concerten of filmprogramma’s.
—
Demi Stein