[Nieuws] Op 10 juli jl, zo werd nu pas bekend, is Marga Minco, pseudoniem van Sara Voeten-Menco overleden op 103-jarige leeftijd. Haar twee dochters Bettie en Jessica plaatsten gisteren een rouwadvertentie in NRC waarbij ze Marga Minco omschreven als “onze geweldige, lieve, geestige, bijzondere en onverwoestbare moeder”.
Bijzonder is dat in de rouwadvertentie haar overleden familie ook wordt genoemd: haar ouders, haar zus en zwager en haar broer en schoonzus. Achter de namen staan geboortedatum en -plaats en ook sterfdatum- en -plaats. Bij twee lezen we bij dat laatste Sobibor, bij een Warschau en bij drie Auschwitz. Een verdrietig eerbetoon aan de overleden familie. Het benadrukt ook meteen wat Minco’s leven heeft bepaald, die afschuwelijke Tweede Wereldoorlog en de Holocaust. Zelf ontsnapte ze aan de wrede dood van de nazi’s door op het juiste moment weg te glippen en onder te duiken.
De oorlog zou altijd het thema blijven in haar boeken. Haar debuut Het Bittere kruid over de ondergang van een joodse familie, háár familie, was en is voor velen het ultieme oorlogsboek. Het verscheen midden jaren vijftig en gaf een stem aan al die verdwenen Joodse Nederlanders. Tot dan werd er nauwelijks gepraat over het wrede lot van de Nederlandse Joden. Literatuurcriticus Jan Greshoff schreeft bij het verschijnen van het boek in Het Vaderland: “Marga Minco bewijst weer eens, voor wie het nog niet weten mocht, dat kleine woorden groot kunnen zijn.”
Na haar debuut schreef Minco nog diverse romans en verhalen. Een veelschrijver was ze niet. Minco ontving een groot aantal literaire prijzen waaronder de PC Hoofdprijs in 2019 voor haar hele oeuvre. De jury schreef in zijn rapport: “De romans en verhalen van Marga Minco geven vorm aan existentiële ervaringen als angst, schuldgevoel, eenzaamheid en een diep maar nauwelijks te verwoorden verlangen naar geborgenheid. Zonder te psychologiseren, zonder pathetiek of pretentie, maakt zij een ondoorgrondelijke werkelijkheid invoelbaar en voorstelbaar.”
Minco was getrouw met dichter Bert Voeten.
—
Roeland Dobbelaer