Elize Jong, directeur van de voor- en basisschool Onze Amsterdamse School, legt de schuld bij volwassenen voor de laaggeletterdheid bij kinderen. Dit bespreekt Jong in haar artikel Er is niks aan de hand met onze kinderen via LinkedIn.
Laaggeletterdheid onder kinderen is steeds meer aan stijgen. Volgens het laatste PISA-rapport (Programme for International Student Assessment) kan een derde van de Nederlandse 15-jarigen niet goed genoeg lezen. “PISA kent zes niveaus voor leesvaardigheid, waarbij niveau één het laagste niveau is. Om goed te kunnen functioneren op school en in de maatschappij moeten leerlingen volgens PISA minimaal op niveau twee zitten. Een derde van de Nederlandse 15-jarigen haalt dat niet en loopt volgens PISA zelfs het risico laaggeletterd het onderwijs te verlaten.” zegt Bazarow redacteur Demi Stein in haar column van deze week Laat lezen leuk zijn!.
Jong beschrijft vanuit haar perspectief als schoolleider van de voor- en basisschool hoe we het probleem bij kinderen van 2 tot 12 jaar kunnen oplossen. In Er is niks aan de hand met onze kinderen gaat Jong de voorschool tot het einde van de basisschool af om te laten zien dat het probleem bij de volwassenen ligt.
Jong benoemd dat het al mis gaat bij kinderen rond de twee jaar waarbij het scherm de hele tijd voor geschoven wordt. “De telefoon als vermaak. Thuis op de bank. In de supermarkt. In de buggy. Zelfs in Artis zag ik het. En niet alleen het kind, ook de ouder. Hoeveel interacties zullen er al gemist zijn op deze jonge leeftijd tussen ouder en kind?”
Daarnaast zegt Jong dat leraren op de basisscholen vaak niveau missen. Zo heerst er op Nederlandse scholen nog het idee dat kinderen vanzelf letters leren en tijdens de pauze krijgen ze een ‘leuk filmpje’ te zien op het digibord. “Wat een armoe.” zegt Jong.
In groep 3 is het moment dat je leert lezen en schrijven. “Maar weten we écht nog hoe we kinderen goed leren lezen en schrijven?” vraagt Jong zich af. Jong vertelt dat er veel informatie beschikbaar is over hoe je kinderen leert lezen en schrijven, maar het vraagt iets van leerkrachten.
“Zorg ervoor dat kinderen in groep 3 uitstekend leren lezen en schrijven. Hebben ze hun leven lang profijt van. Kunnen kinderen dat zelf? Nee. Dus wederom: Er is niks aan de hand met onze kinderen, er is iets mis met de volwassenen.”
In groep vier tot acht vindt Jong het belangrijk dat kinderen kennis opdoen uit boeken of teksten. De leerkracht moet wel weten wat mooie en goede boeken zijn. “Die moet jou verder helpen dan boeken als Het leven van een loser of Dagboek van een muts.” Stein benoemde dit ook in haar column: “Opvallend is ook de opmerking dat leraren/ PABO studenten zelf ook weinig lezen. Hoe kun je zelf het lezen nou goed promoten, als je je er niet in verdiept?”
Ook is Jong voorstander van een smartphoneverbod voor kinderen onder de 16, zowel op school als thuis. “Ik weet niet veel van het voortgezet onderwijs, maar wat ik wel zie is dat we kinderen al op jonge leeftijd een ontzettend verslavend apparaat geven, zonder echt goed na te denken welke grote gevolgen dit heeft. Hoeveel tijd zou er dan vrijgespeeld worden om echt te praten met elkaar?” Maar Jong weet dat kinderen dat niet vanzelf gaan doen, daar hebben ze hun ouders voor nodig.
Als laatste zegt Jong dat de politiek het lerarentekort serieus moet gaan nemen. “Wellicht wordt de pijn niet genoeg gevoeld in Den Haag. Het lerarentekort is toch het meest schrijnend en voelbaar in wijken waar over het algemeen de kinderen van politici niet op school zitten,” zegt ze.
Er wordt positief gereageerd op het artikel van Jong. Vele zijn het eens en noemen het briljant en helder geschreven. Maar er zijn kritiekpunten. Zo vinden sommigen dat er niet genoeg verklaring wordt gegeven door Jong voor de leerachterstand in Nederland ten opzichte van andere landen. Andere voelen zich negatief aangesproken door het artikel of zijn het niet eens dat het probleem deels aan de smartphones en tablets ligt.
Bron: LinkedIn
–
Laura van de Bult