Vorige week overleed filosoof Th.C.W. (Wouter) Oudemans in zijn woonplaats Wedde in Groningen. Oudemans was van 1991 tot 2006 buitengewoon hoogleraar Wijsbegeerte aan de Universiteit Leiden. De laatste jaren exploiteerde Oudemans in Wedde een natuurpark compleet met replica’s van enorme dinosauriërs. Als filosoof was Oudemans zowel bekend als berucht. Volgens een in memoriam in NRC sprong Oudemans niet zachtzinnig met zijn studenten om. “’Dumbo’ was een van de mildere benamingen voor een student die iets niet begreep, ‘Bokito’ het woord voor studenten die geen Nederlandse volzinnen formuleerden maar hun toevlucht zochten tot een of andere filosofische vakterm.”
Oudemans bestudeerde filosofen als Heidegger, Plato, Aristoteles, Descartes, Leibniz en Nietzsche. Hij was ook geïnteresseerd in darwinisten als Dennett en Dawkins. Oudemans was ook bijzonder geïnteresseerd in de natuurwetenschappen. Hij schreef een groot aantal boeken waarvan Echte filosofie uit 2007, een aformismeboek, zijn bekendste is. Sjoerd de Jong schreef in zijn recensie over het boek: “Echte filosofie is ook een bizar, vreemd, om niet te zeggen knettergek boek. Wie het openslaat, bekomen van de brutale titel, valt met een harde klap midden in alinea’s die een diepzinnige of duistere bewering bevatten, een persoonlijk terzijde over een boswandeling, of een jeugdherinnering, die zich gestaag aaneenrijgen tot een onheilspellende mantra over het nihilisme van de moderne wereld.”
In een van zijn laatste boeken is 𝘔𝘰𝘦𝘥𝘦𝘳 𝘯𝘢𝘵𝘶𝘶𝘳, 𝘥𝘦 𝘱𝘭𝘢𝘢𝘵𝘴 𝘷𝘢𝘯 𝘥𝘦 𝘮𝘦𝘯𝘴 𝘪𝘯 𝘥𝘦 𝘬𝘰𝘴𝘮𝘰𝘴. In dit boek beschrijft Oudemans “hoe mensen niet alleen bepaald zijn door de levende, maar ook door de niet-levende natuur. Hierdoor zijn opgang en ondergang van mensen, samenlevingen en culturen, onlosmakelijk met elkaar verbonden. Volgens Oudemans kan het hedendaagse Europese humanisme op de schroothoop, omdat het uiteindelijk tot zelfdestructie leidt.” [Achterflap]
In 2020 had Arnon Grunberg een interview in de Balie met Oudemans over dit boek. Grunberg schreef enkele dagen geleden over dit gesprek: “Ik mocht filosoof Th.C.W. Oudemans geen Heideggerspecialist noemen toen ik hem sprak in november 2020 in de Balie over onder andere 𝘔𝘰𝘦𝘥𝘦𝘳 𝘯𝘢𝘵𝘶𝘶𝘳, 𝘥𝘦 𝘱𝘭𝘢𝘢𝘵𝘴 𝘷𝘢𝘯 𝘥𝘦 𝘮𝘦𝘯𝘴 𝘪𝘯 𝘥𝘦 𝘬𝘰𝘴𝘮𝘰𝘴. Filosofie draaide volgens Oudemans om je te verzetten tegen de menselijke neiging om – hoe kortstondig ook – je boven de wereld te verheffen en vanuit het perspectief van een god op je leven te kijken. Een filosoof strijdt dus vooral met zichzelf. Een mooi uitgangspunt. Volgens Oudemans vroeg een filosofisch gesprek om een bepaalde ernst, ik hoop dat u van mening bent dat deze ernst op bepaalde momenten in ons gesprek doorklonk.”
Het gesprek is hier terug te kijken:
—
Roeland Dobbelaer