Sciencefiction Auteur Johan Klein Haneveld deelt via Twitter/X zijn beslissing om vanaf dit jaar alles wat hij met zijn boeken verdient te doneren aan WNF. “Want de natuur kan wel wat hulp gebruiken.” zegt hij. Bazarow sprak met Klein Haneveld.
Johan Klein Haneveld studeerde Biomedische Wetenschappen aan de Universiteit Leiden en is auteur van vierentwintig boeken. Hij schrijft sci-fi, fantasy en non-fictie boeken. Daarnaast werkt hij als eindredacteur voor het Tijdschrift voor Diergeneeskunde.
Zijn plan om zijn opbrengst van boeken te doneren is niet een nieuw idee van Klein Haneveld. Al eerder bracht hij zijn novelle Plastic Vriend uit waarvan hij de opbrengsten doneerde aan een goed doel. “Ik vond het een mooi idee dat ik op deze manier iets kon doen om plastic uit de oceanen te verwijderen, want daar ging dat boekje ook over.” vertelt Klein Haneveld.
Bij een bijeenkomst van schrijvers en lezers (de Boek10-dag in Roelofsarendsveen op 25 november 2023) hoorde Klein Haneveld bij een lezing van thrillerauteur Eric Bakker dat hij zijn royalty’s doneert aan goede doelen. “Van schrijven kan ik in Nederland toch niet rijk worden” was Bakker’s argument.
Klein Haneveld realiseerde tijdens het luisteren dat dit ook voor hemzelf geldt. “Ik heb een goede baan, de opbrengsten van mijn boeken zijn voor mij een extraatje. Beter dat ik er echt iets goeds mee doe, dan dat het in de pot verdwijnt en ik me niet eens realiseer dat ik het ontvangen heb. Ik schrijf per slot van rekening omdat ik mijn fantasie en verbeelding kwijt moet, niet om er rijk van te worden.”
Op Twitter/X reageerde Klein Haneveld in de comments: “Vooral na afgelopen woensdag wil ik meer bijdragen – en niet alleen door over de natuur te schrijven.” Klein Haneveld legt uit: “De winst van extreemrechtse partijen vormde de druppel voor de spreekwoordelijke emmer.” Een van de punten waar de winnende partij, PVV, om bekend staat is het feit dat ze ontkennen dat mensen klimaatverandering veroorzaken.
“De maatregelen die nodig zijn om te voorkomen dat gemiddelde temperaturen zo ver stijgen dat hele ecosystemen verdwijnen, raken nu nog verder uit zicht. Juist in een tijd dat we met elkaar radicale actie zouden moeten ondernemen, kiezen we ervoor de hakken in het zand te zetten. En dat gaat niet alleen ten koste van onszelf en onze medemens, maar ook aan de natuur.” Als voorbeeld noemt Klein Haneveld de verblekende koraalriffen, de verzuring van de oceanen en de branden in het Amazonewoud. “Ik wil hier zelf niet mede verantwoordelijk voor zijn en doen wat ik kan om de kostbare natuur zo lang mogelijk in stand te helpen houden.”
Klein Haneveld heeft zijn schrijven altijd al beschouwd als kanaal om te laten zien hoe hij over de wereld nadenkt. “Verhalen zijn uitermate geschikt om scenario’s door te denken, om de ervaringen van personages invoelbaar te maken en om beelden te geven voor grotere concepten.” Met name bij sciencefiction komen de gevolgen van grote ontwikkelingen in techniek en wetenschap aan bod. Klein Haneveld denkt dat zijn beslissing om zijn inkomsten te doneren zal helpen bij het scherp houden van zijn eigen doelen bij het schrijven. “Maar als ik een goed idee heb voor een vermakelijk verhaal, zonder diepere thematiek, zal ik dat nog steeds uitwerken, natuurlijk.”
Klein Haneveld richt zich niet op uitkomsten waar hij geen invloed op heeft. De verkoop van een boek hangt van vele factoren af: een goede recensie, ‘word of mouth’, een succesvolle lezing en nog meer. “Maar ik verwacht wel dat ik mezelf wat meer kan motiveren om op bijvoorbeeld fantasyfestival potentiële lezers aan te spreken als ik weet dat het geld niet voor mij is, maar voor een goed doel waar ik achter sta. Wie weet!”
Klein Haneveld is niet van plan om te stoppen met doneren van zijn inkomsten. “Mocht Netflix nou langskomen voor een verfilming en mijn boeken gaan het zo goed doen dat ik mijn reguliere baan zou kunnen opzeggen om voltijds te gaan schrijven, dan zou ik daar mogelijk voor kiezen. Maar tot nu toe verdien ik per jaar nog geen half maandsalaris aan het schrijven, dus dat is niet iets wat ik heel snel zie gebeuren.”
Klein Hanevelds boeken gaan vaak over de natuur. Volgens zijn ouders was zijn eerste woord ‘mosje’, omdat hij met zijn vinger over de moskussens bovenop muurtjes streek. Hij heeft altijd al van de natuur gehouden, zo heeft hij sinds zijn tiende aquariums. “Ik liep op de middelbare school rond met jassen waarop stond: ‘Save the tropical rainforest’ en ‘Save the whales’. Nieuws over zure regen bezorgde me nachtmerries.” In een van zijn eerste verhalen die hij als tiener schreef waren de hoofdpersonen biologen en streden ze bijvoorbeeld tegen stropers in Afrika. “Je kunt dus wel zeggen dat het voor mij mijn hele leven lang een belangrijk thema is geweest. Vooral hoe in ecosystemen alle aspecten met elkaar samenhangen en je niet één daarvan kunt verstoren zonder effect op andere onderdelen, houdt me bezig. Wij mensen denken namelijk dat we ongestoord kunnen ingrijpen in de natuur, omdat we niet langer beseffen dat we deel van het systeem zijn. We hebben zelf de natuur hard nodig.”
Klein Haneveld is al langer donateur, al ging het tot nu toe niet om grote bedragen. Hij begon al met doneren toen hij begin twintig was, al weet hij niet meer precies herinneren wanneer het begon. Hij heeft het WNF altijd een goede organisatie gevonden, omdat WNF zich richt op het behoud van diersoorten en het beschermen van natuurgebieden. “En ze weten ook aan andere te communiceren dat deze soorten en de natuur het beschermen waard zijn, op een verwelkomende manier. Volgens mij kan iedereen – en dus ook elke lezer van mijn boeken – achter het werk van het WNF staan.”
Meer informatie over Klein Hanevelds boeken en het kopen ervan kan je vinden op zijn blog.
–
Laura van de Bult