"Ik heb altijd gedacht dat het Paradijs een soort bibliotheek zou zijn" - Jorge Luis Borges

24 van de 100.000

Dinsdag, 17 maart, 2020

Geschreven door: Frank Schaake, Frank Schaake
Artikel door: Evert van der Veen

Gesprekken met overlevenden van suïcidale perioden

[Recensie] Dagelijks proberen zo’n 260 Nederlanders een einde aan hun leven te maken; dat zijn er ieder jaar ongeveer 100.000. Verreweg het grootste deel van deze mensen overleeft deze suïcidepoging en die groep komt in dit boek naar voren. De auteur, die spreekt uit eigen ervaring en daarom weet wat er in deze mensen omgaat, heeft in dit boek 23 verhalen van deze mensen verzameld. Tevens vertelt hij zijn eigen verhaal en zo is de titel van dit boek tot stand gekomen. De auteur weet waar hij over spreekt en wil het stilzwijgen doorbreken: “Dit boek was een indringende ontdekkingstocht”, pag. 8.

Het boek is dan ook een persoonlijke missie en bedoeld om begrip te wekken voor deze mensen. De auteur wil anderen graag meer inzicht te geven in wat er in deze mensen omgaat die zover komen dat de dood de enige en beste uitweg lijkt te zijn:

‘De wens om dood te willen zijn is een extreme vorm van het moeilijk hebben met het leven’, pag. 21.

24 mensen vertellen in dit boek hun levensverhaal en ze zijn daarbij opvallend eerlijk en openhartig. Ze vertellen over ingrijpende gebeurtenissen die hun leven hebben veranderd en over belastende (jeugd)herinneringen die hen achtervolgen. Ze zijn gevoelig voor wat zij hebben meegemaakt en wat hen soms nog overkomt en hun verdere leven bepaalt. De mensen komen in al hun kwetsbaarheid naar voren en vertellen in detail over voorbereidingen en gedachten om hun leven te beëindigen.

Boekenkrant

Jessica, door de auteur ingedeeld in de leeftijdscategorie van 21 tot 35 jaar en drie suïcidale perioden achter de rug heeft, zegt: “Een week na mijn op het laatst verijdelde poging besefte ik ineens: vandaag had mijn begrafenis moeten zijn”, pag. 63. Het zijn van die zinnen die de lezer te denken geven en dicht bij de mens brengen die met de wens tot suïcide rondloopt. Mooi om te lezen is het feit dat zij ondanks alles haar verhaal besluit met een gevoel van dankbaarheid en toch mooie momenten in het leven ervaart.

Een ander zegt geen spijt te hebben van de suïcidepogingen maar dit niet weer te zullen doen maar nu wel begrip te hebben voor het leed dat hij daarmee zijn omgeving heeft aangedaan. Overigens is dit een aspect dat in de verhalen maar weinig ter sprake komt. In de meeste verhalen zijn mensen toch vooral met hun eigen gevoelens bezig. Gezien het feit wat zij hebben meegemaakt, is dat ook wel begrijpelijk. Het is precies het vernauwde levensperspectief waarin zij terecht komen en vastlopen.

Uit de verhalen blijkt dat mensen zich depressief en eenzaam voelen, zich door hun omgeving niet geaccepteerd voelen, zich ánders vaak voelen, gepest worden, een moeilijke jeugd hebben met belastende herinneringen, slachtoffer van seksueel misbruik zijn geweest. Ook beschrijven ze hun behandeling, de gesprekken met hulpverleners, opname en medicatie en de beperkte resultaten van dit alles. Veel mensen doen meerdere suïcidepogingen.

Mooi om te lezen is wat iemand ontdekt in z’n leven: “meer vertrouwen in de kracht van de liefde”. Mensen staan heel verschillend in het leven want een ander zegt: “Ik heb nog steeds suïcidale gedachten. Ik noem mezelf soms ‘chronisch suïcidaal’, maar dan vooral in mijn gedachten”.

Mensen groeien wel in zelfinzicht, worstelen met het gevoel van (on)gelukkig zijn maar beschikken over een indrukwekkende veerkracht.

Het boek sluit af met een uitgebreid afrondende samenvatting waarin kernpunten uit de verhalen naar voren komen. Ook wordt hier nog algemene informatie gegeven, zijn er aanwijzingen voor hulp, de betekenis van religie. De vraag “kun je na suïcidale pogingen nog gelukkig zijn?” komt hier ook aan de orde en het antwoord ligt in de mate van veerkracht waarover iemand beschikt.

Dit boek schetst een indringend en menselijk beeld van medemensen die wij op déze manier vaak niet kennen. Mensen in al hun eenzaamheid en hun persoonlijke worsteling met hun leven. Wanneer dit boek ons gevoeliger maakt voor de signalen die zij soms uitzenden, dan heeft de auteur zijn doel bereikt. Waardevol en belangrijk om een stille en ongrijpbare categorie mensen om ons heen beter te leren kennen.

Voor het eerst gepubliceerd op De Leesclub van Alles