"Ik heb altijd gedacht dat het Paradijs een soort bibliotheek zou zijn" - Jorge Luis Borges

Recensie bouwkunst: Abandoned sacred places

Donderdag, 5 oktober, 2023

Geschreven door: Lawrence Joffe
Artikel door: Evert van der Veen

Religieuze herinneringen in steen

Dit Engelstalige boek is een verzameling van religieuze bouwwerken in de wereld die nu niet meer in gebruik zijn. Het zijn meestal afgelegen plaatsen maar een enkele keer is dat niet het geval. De opzet is per werelddeel dat steeds van een korte inleiding is voorzien.

Bekende bouwwerken
De lezer komt in dit rijk geïllustreerde boek bekende bouwwerken tegen die nu een toeristische attractie zijn geworden zoals de tempels in Egypte: Abu Simbel, Luxor, Karnak en de piramides van Gizeh bij Caïro.

Het mausoleum van Petra is iconisch geworden voor deze stad die ooit door de Nabateeërs werd gebouwd. Iedere bezoeker die de lange toegangsweg heeft afgelegd, zal zich het moment herinneren dat deze roze-rood gekleurde gevel in zicht kwam. In Jordanië bevindt zich ook Jerash, een belangrijke Grieks-Romeinse stad van hoog aanzien, waarvan in dit boek de Artemis tempel is afgebeeld.

Palmyra is een beroemde opgraving in Syrië en was destijds een vooraanstaande stad en hiervan is de tempel van Baäl-Shamin in Abandoned sacred places opgenomen.

Boekenkrant

Een andere belangrijke vondst is de synagoge van Dura-Europos met fresco’s uit 244 voor Christus. De fresco’s zijn opmerkelijk omdat het Joden volgens de Tien Woorden verboden is om afbeeldingen van God te maken.

In Indonesië wordt de boeddhistische Borobudur tempel op Java uit de 9e eeuw veel bezocht en dat geldt ook voor Machu Picchu in Peru, de Inca stad uit de 15e eeuw. Op het Paaseiland in de Stille Oceaan staan 15 grote beelden van 14 meter hoogte uit de 10e eeuw.

In Engeland is Stonehenge uit 3000 – 1520 voor Christus wereldberoemd maar de preciese gegevens van dit bouwwerk zoals de functie is nog steeds niet helemaal duidelijk.

In Griekenland worden het Pantheon op de Akropolis en het orakel van Delphi veelbezocht.

Oradour-sur-Glane
Veel heel andere aard is de kerk van Oradour-sur-Glane in Frankrijk waar 10 juni 1944 642 inwoners door SS’ers door brandstichting om het leven werden gebracht. Het hele dorp is een ruïne en alles is precies zo gelaten zoals het na 10 juni werd aangetroffen. Zeer indrukwekkend om te bezoeken. De ruïne van St. Luke kerk in Liverpool werd geraakt bij een Duits bombardement in mei 1941.

Een bijzonder boek dat hier en daar stilmaakt: wat hebben deze bouwwerken meegemaakt in de jaren dat hier mensen kwamen om hun geloof te beleven en te vieren en waardoor zijn zij in onbruik geraakt en uiteindelijk verlaten? Dit boek toont de historische vergankelijkheid van hetgeen mensen ooit met veel zorg en inspanning tot stand hebben gebracht.

Lawrence Joffe studeerde politicologie, filosofie en economie aan de universiteit in Oxford en heeft zich gespecialiseerd in het Midden-Oosten. Hij schrijft voor The Guardian, The Independent en Jewish Chronicle.

Voor het eerst gepubliceerd op Bazarow