Gedoseerd innemen
Tijd voor een fijn dik, gebonden, prachtig boek. Hier is van de grote Amerikaanse schrijver op de korte baan Raymond Carver de bundel Een kleine weldaad. Het zijn alle verhalen die Carver op papier zette- en dat zijn er nogal wat. Onlangs kwam het uit bij uitgeverij van Oorschot. Carver is volgens velen de beste Amerikaanse korte verhalen-schrijver ooit. Terecht, mag ik daaraan toevoegen. Deze nieuwe bundel ligt nu voor me. Wow. Ik ben er even niet – ik lees.
Het verhaal als een exquise bonbon
Het voelt ouderwets. Het fijne donkerblauwe leeslint (ja kindertjes, dat is een object uit vervlogen tijden dat door de uitgeverij zeer terecht bij dit boek is heringevoerd) leg ik na elk gelezen verhaal tussen de bladzijden, zodat ik een avond later blindelings het begin van weer een nieuw verhaal vind. En dat verhaal kan savoureren als een exquise bonbon. Tot het spijtig genoeg te snel bereikte eind van het verhaal. Gevolgd door het addictieve gevoel dat slechts één, ja één bladzijde omslaan nodig is voor weer het begin van een nieuw juweel.
Inkijkjes in de Amerikaanse Droom zijn het die in vijf, zes bladzijden hun schurende inhoud openbaren. Gek genoeg gebeurt er niet veel in de verhalen. Geen spannende opbouw, geen psycho om de hoek, nergens een bomaanslag, nauwelijks plot noch een spectaculair einde, neen, gewoon een stuk tekst over mensen.
Getrouwde mensen vaak, die al jaren in hetzelfde huis wonen en soms een beetje gluren bij de buren. Mannen met een vaste baan, vrouwen die het huis schoonhouden. Mannen die al jaren iets anders willen, iets spannenders dan heen en weer naar kantoor rijden in hun Oldsmobile. Vrouwen die uitgekeken zijn op het bloemetjesbehang en het aanrecht en iets ondernemen. Maakt niet uit wat, zelfs iets fataals, als het de sleur maar doorbreekt.
Erg stereotype, zou je denken. Maar toch geeft Carver aan elk verhaal haakjes mee, haakjes die zich in het collectieve geheugen van de lezer slaan en daar een beetje zeurend blijven hangen.
Wat dacht je hier van
Zoals het verhaal Wat dacht je hiervan? Daarin volgen we Emily en Harry, die dromen over ‘een eerlijker leven in de natuur’. Emily is de instigator; ze haalt Harry over om te gaan kijken, een paar honderd kilometer verderop, in het verlaten boerenhuis van haar vader. Harry gaat mee, maar raakt gaandeweg minder enthousiast:
“Van al het optimisme dat zijn vlucht uit de stad had gekleurd was nu niets meer over: het was verdwenen toen ze in de namiddag van de eerste dag tussen de donkere sequoia’s naar het noorden reden…”
en als ze in het verlaten huis zijn aangekomen:
“Hij trommelde bij de voordeur tegen de muren. ‘Degelijk. Een degelijke constructie. Als de constructie maar degelijk is, dat is het voornaamste.’ Hij vermeed haar blik. Ze was scherp en zou iets hebben kunnen opmaken uit zijn oogopslag.
‘Ik had je gezegd er niet te veel van te verwachten,’ zei ze.
‘Ja, dat heb je gezegd. Dat herinner ik me terdege,’ zei hij, nog altijd zonder haar aan te kijken.”
Vintage Carver, dit. Er wordt minimaal geconverseerd, de opmerkingen over en weer zeggen genoeg.
200 pagina’s nooit gepubliceerd werk
Carver-vertaler Sjaak Commandeur stelde deze bundel samen. Behalve de al bekende verhalen waar Carver roem mee verwierf, selecteerde Commandeur speciaal voor deze uitgave 200 pagina’s nooit eerder vertaald werk. Hoewel de verleiding tot veelvuldig uit de fraaiste verhalen citeren zich nauwelijks laat onderdrukken, laat ik het hierbij. Lees het boek. En hanteer het systeem van de volle koekjestrommel: beheers je. Hou het bij één of twee verhalen per keer; gedoseerd innemen. Ik sluit niet uit dat anders de emoties je naar de keel grijpen.
—
Voor het eerst gepubliceerd op Bazarow
