Een (eigen)zinnig geluid
[Recensie] De columns van Youp van ’t Hek in de NRC zouden voor mij bijna een reden zijn om een abonnement op deze krant te nemen. Dat wordt me echter toch wat te kostbaar én ik ben gehecht aan mijn eigen krant die zich ooit ‘misschien wel de beste krant van Nederland’ heeft genoemd. Als dat zo is, dan geef je zo’n krant niet zomaar op natuurlijk, zelfs niet voor Youp van ’t Hek…
Dit boek Als ik god was werd alles beter bevat een selectie van 122 columns uit de periode 2016 – 2020; de keuze werd gemaakt door Marga Deutekom, voormalig redacteur van NRC.
“De wereld is ziek” is kort samengevat de visie van deze cabaratier die op verdienstelijke wijze ook de pen weet te hanteren. Hij schrijft grotendeels zoals we hem ook kennen uit zijn conferences: scherp, menigmaal ook wat té scherp en een beetje zelfingenomen, vaak met een cynische, wat bijtende ondertoon. Hij weet zelf ook wel wie hij is en spreekt ergens over “mijn botte pen en mijn grote mond”.
Er is wel een opvallend verschil met zijn conferences die soms bol staan van stevig vloeken waar zijn verhaal naar mijn mening niet sterker van wordt – waarom moet je op die manier je verhaal kracht bijzetten? – maar vloeken komen in deze columns niet voor. Of dat Youps eigen keuze is of het beleid van de NRC valt door een recensent niet te achterhalen…
Youp stelt graag misstanden aan de orde en dan is zijn oordeel meestal niet mals: politieke en maatschappelijke actualiteiten worden door hem stevig onder handen genomen. Youp kan zich behoorlijk kwaad maken om misstanden en tegelijk relativeert hij daarmee onze wereld die vaak niet zo in elkaar zit als wij gemakshalve denken. Zijn stellige oordelen laten eigenlijk geen ruimte voor twijfel of een andere visie maar zijn columns zijn altijd boeiend, soms vermakelijk, een enkele keer ontroerend en ook wel eens te ongenuanceerd van aard.
Je moet het Youp nageven: hij heeft er oog voor en hij moet wel voortdurend van alles lezen en onder ogen krijgen om erover te kunnen schrijven zoals de drijvende boerderette in de Merwedehaven in Rotterdam. Ook andere mensen reiken hem wel eens iets aan in de hoop dat hij daar iets van zal vinden, hetgeen ook menigmaal het geval is. Iemand noemt hem een “linkse luxelul” (aardig getypeerd toch?).
Het lijkt aan de ene kant dat Youp er een zeker behagen in heeft om fouten en gebreken van mensen aan de orde te stellen; ze vormen voor hem een dankbare prooi en hij kan dat doen vanuit een comfortabele positie als l l l zullen we maar zeggen…
Toch zit er ook een diepere laag van protest in zijn columns en sluimert de vraag naar gerechtigheid: waarom gebeurt dit alles in onze wereld? Hoe is het mogelijk dat rijke en ogenschijnlijk correcte mensen dingen doen waarmee ze anderen ernstig benadelen? Youp lijkt het allemaal goed te weten en hij eindigt een column met de veelzeggende woorden: “Mijn dochter weet één ding zekerder dan zeker: god gelooft al heel lang niet meer in ons” (p 35).
Zijn columns geven stof tot nadenken, prikkelen ook menigmaal omdat ze vaak iets ongemakkelijks en ongezoutens hebben maar ze maken je wel bewust van wat er in onze wereld gebeurt. Dingen die je soms liever niet zou willen weten maar die Youp wel openhartig en tamelijk genadeloos aan de orde stelt. Hij is als geen ander in staat om mensen en gebeurtenissen pijnlijk met elkaar in verband te brengen waardoor je je als lezer behoorlijk ongemakkelijk kunt voelen. Het kleinschalig leed waar we ons soms druk om maken is pure luxe en eigenlijk flauwekul, zegt Youp, als je kijkt naar wat er bijvoorbeeld met vluchtelingen gebeurt.
Er zijn ook persoonlijk getinte columns zoals de eerste in dit boek: een hilarisch verhaal over een vakantiereis met een huurauto in Schotland. Enkele columns hebben een zachtere toon zoals die over Tijn, het jongetje dat zelf aan kanker leed en nagels lakte bij het Glazen Huis en daarmee een miljoen ophaalde voor het kankerfonds.
Een echt Youp van ’t Hek boek dus!
—
Voor het eerst gepubliceerd op De Leesclub van Alles
