"Ik heb altijd gedacht dat het Paradijs een soort bibliotheek zou zijn" - Jorge Luis Borges

Antonio's oog

Vrijdag, 12 november, 2021

Geschreven door: Raffaella Romagnolo
Artikel door: Bettina Grissen

Italië in de tweede helft van de 19e eeuw

[Recensie] In het weeshuis in Genua worden de vondelingen en de verschoppelingen opgevangen. Antonio weet dat hij nooit gekozen zal worden door één van de mensen die een knecht of een dienstmeisje nodig hebben, want hij heeft maar één oog. Maar in 1867, als Antonio twaalf is, is het lot hem gunstig gezind. Een man met een woeste baard komt hem halen, omdat hij een assistent nodig heeft.

Deze man is de fotograaf Alessandro Pavia, die zich tot doel heeft gesteld om alle mannen die hebben gestreden met Garibaldi om de éénwording van Italië tot stand te brengen te vereeuwigen in een portret. Dit album van ‘De duizend’ zal ervoor zorgen dat deze dappere mannen nooit zullen worden vergeten.

Antonio leert de kneepjes van de fotografie en reist met zijn nieuwe baas door Italië om de oud-soldaten op te zoeken en hun op de eeuwige plaat vast te leggen. Langzamerhand leert hij nieuwe woorden op te schrijven, foto’s te pretparen en meer van hoe de wereld in elkaar zit.

Als hij echter een keer zelf de foto van mag maken van Alessandro, blijkt dat zijn blinde oog niet helemaal blind is, maar een aanwijzing geeft over de manier waarop degene voor de lens zal sterven. Uit pure schrik zal hij zijn ooglapje bijna nooit meer afdoen, maar de keren dat hij dat doet, zal grote gevolgen hebben voor zijn leven.

Boekenkrant

We volgen Antonio als hij opgroeit en eigenlijk in de steek gelaten wordt door Alessandro Pavia, die geen geld meer heeft om hem in dienst te houden. Antonio moet het nu zelf zien te redden, met brieven van Pavia en de meer praktische hulp van Madame Carmen, de uitbaatster van een tweedeklas bordeel. (Het is haar ambitie om binnenkort de boel te verkopen en een eersteklas bordeel te beginnen).

Op verschillende momenten in de Italiaanse geschiedenis is Antonio erbij om foto’s te maken en zijn gave zal hem een aantal keren een bepaalde richting op duwen. Meer zal ik hier niet over zeggen, om niet teveel prijs te geven.

Want je moet Antonio’s oog gewoon zelf lezen. Raffaella Romagnolo is een goede schrijfster en eerder las ik van haar Een verloren vriendin, dat voor mij één van de mooiste van 2019 was. De opvolger van zo’n geweldig goed debuut is altijd spannend, want wat als het nu tegenvalt? Dat is bij Antonio’s oog zeker niet het geval. Het is een iets minder meeslepend verhaal, maar dat ligt ook aan de opzet die anders is. Niet de geschiedenis van een hele familie, maar van één jongeman die in een interessante tijd leeft.

Ook in dit verhaal worden historische personages (Alessandro Pavia) en allerlei details op een goede manier door het verhaal verweven, waardoor je er helemaal in zit en meeleeft. Figuren als Catharina, Madame Carmen en Primo vormen een heerlijke groep waarin Antonio uiteindelijk heel goed terecht komt, ondanks zijn schamele begin in het leven. Natuurlijk heeft hij zijn portie eenzaamheid en problemen, maar er is geen onafzienbare ellende of iets dergelijks, en dat is gewoon heel fijn.

Wat de gave betreft van Antonio zijn hier meerdere verklaringen te bedenken, zodat je je niet hoeft te ergeren als je niet van bovennatuurlijke dingen houdt, of juist die verklaring kiest als die je aanspreekt. (en zoiets vind ik altijd knap gedaan)

Ik heb genoten van dit boek, dat me helemaal meenam naar Italie in de tweede helft van de 19e eeuw, waar ik me maar met moeite uit los kon maken.

Eerder verschenen op Bettina schrijft