Het bloedig verleden van slavenhandelaar Balthasar Coymans
[Recensie] Asiento is een prachtige, en wederom zeer evocerende historische roman van auteur John Meilink. Het boek handelt over het Asiento-verdrag dat in de 18de eeuw het monopolie regelde over de slavenhandel. Het verdrag werd regelmatig herzien. In dit boek staan de afspraken tussen Spanje en de Nederlandse Protestantse slavenhandelaar Balthasar Coymans centraal. Coymans is steenrijk en zijn levensgeschiedenis wordt geheel uitgeschreven in deze roman, zonder dat de nadruk op de economische kan van de slavenhandel ligt. Veeleer gaat het om de moeilijkheden die hij in zijn leven tegenkomt.
In flashbacks wordt de jeugd van Balthasar Coymans beschreven, Zijn werkzame leven en zijn dood komen ook aan bod. De nadruk van het boek lijkt vooral te liggen op de bloederigheid van de slavenhandel. Slaven die proberen te ontsnappen, volgen een zwaar pad richting de vrijheid, en moeten het vaak bekopen met geweld, marteling of de dood.
Dreiging
Ook de inquisitie speelt een rol, met al haar gruweldaden. Deze kerkelijke rechtbank maakt zich schuldig aan het martelen van ‘ketters’, waar ook Balthasar Coymans toe behoort. Hij is Calvinistisch en dat wordt door de inquisitie als een bedreiging beschouwd. Het rooms katholieke geloof is voor de inquisiteurs het enige ware geloof.
Ook veel bloed stroomt er bij de vijandigheden tussen handelsschepen en kapers op de kust van Curacao in dit geval, want daar speelt het boek zich deels af. Andere delen van het boek gaan over Cadiz, de Spaanse stad. Het Asiento is van Spaanse makelij, een verdrag tussen in dit geval de Nederlandse Coymans en de Spaanse koloniën.
Storm
Meilink weet, net als in zijn andere twee boeken over het slavernijverleden, zeer te boeien met zijn mooie omschrijvingen en schrijfstijl die de wereld van toen goed oproept. Telkens zijn er weer een paar hoofdpersonen die later weer terugkomen in het verhaal, zoals schipper Claver, van het schip de ‘Christina’. Die probeert met man en macht zijn schip te verdedigen tegen allerlei moeilijkheden zoals storm, overbevolking, voedselgebrek en kapers. Ook is er opzichter Jans, die op wrede wijze zijn slaven aan het werk houdt, ook hier vloeit veel bloed. Sergeant Sepiers wordt ingeroepen om weggelopen slaven op te sporen en terug te brengen danwel te straffen. Hatuey, de weggelopen slaaf, probeert zich in zijn vlucht buiten het gezichtsveld van plantages en nederzettingen te houden. Dat lukt hem lange tijd, maar is hij sterk genoeg om het vol te houden?
Geesten
Aku Ankobra is een inheemse figuur. Zijn kracht haalt hij uit de aanbidding van spin Anansi, die invloed zou kunnen hebben op zijn situatie van leven, en aan de geesten van zijn voorouders, die ook weer invloed kunnen hebben op zijn leven.
Don Nicolas Cazier is de consul van de Vlaamse Broederschap. Hij maakt zich zorgen over de intenties van de inquisitie richting Balthasar Coymans. Manolo is zijn bediende, een inheemse indiaan. Hij wordt later ook ondervraagd en gemarteld door de inquisitie, en ook hier vloeit weer veel bloed.
Asiento is een zeer afwisselend boek, en prachtig geschreven. Het is gedeeltelijk gebaseerd op ware gebeurtenissen, maar ten behoeve van de spanning wat gedramatiseerd. Achterin het werk staat een lijst met de historische feiten, en een register met de verificatie van de citaten uit archiefstukken waarmee ieder hoofdstuk begint. Ook is er een uitgebreide literatuurlijst, een verantwoording van de illustraties en een vreemde-woordenlijst.
Het is een bijzonder spannend boek, het is onderdeel van het vierluik ‘Zonen van Jafeth’. Het wachten is op het nieuwe evenzo prachtige boek van John Meilink, wat speelt in Indonesië. Het zal vast en zeker ook het lezen waard zijn. De boeken uit de serie zijn tevens los van elkaar te lezen.
—
Voor het eerst gepubliceerd op Bazarow
