Hedendaagse toelichtingen bij de bijbel
[Recensie] De Bijbel met bijdragen over geloof, cultuur en wetenschap is bedoeld om lezers te helpen de kloof tussen het Bijbelse en hedendaagse wereldbeeld te duiden en waar mogelijk te overbruggen in de Nieuwe Bijbelvertaling van 2021” aldus het voorwoord.
Dit boek streeft naar een eerlijke eigentijdse benadering van de bijbel en zoekt naar lezers met een open houding om de bijbel zo te lezen. De tekst van de bijbelboeken volgt de protestantse canon in de Nieuwe Bijbelvertaling van 2021; de zogenaamde deuterocanonieke boeken zijn niet in deze uitgave opgenomen. De meerwaarde van deze bijbeluitgave zit in de ruim twintig thematische artikelen over algemene onderwerpen in de bijbel, 50 topics over afgebakende onderwerpen en 200 toelichtingen bij bijbelteksten. Er is een duidelijk uitleg en verantwoording van de vertaling. Handig zijn ook de vele tekstverwijzingen binnen de bijbel die een snelle vergelijking mogelijk maken.
Scheppingsdagen
Het is een loffelijk streven om de bijbel met het oog op onze tijd uit te leggen. Toch zijn er wel kanttekeningen te plaatsen. Zo had bij het thema ‘scheppingsdagen’ het poëtische karakter van Genesis 1 nog wel meer naar voren mogen komen om het specifiek bijbelse karakter van deze tekst duidelijk te maken tegenover de wetenschappelijke benadering van het ontstaan van de wereld. Het thema ‘God, mens en schepping’ eindigt met deze woorden die ruimte geven aan de verhouding tussen geloven en wetenschap: “Voor wie ervoor openstaat is geloof in God als schepper verenigbaar met de hedendaagse wetenschap, inclusief de conclusies over evolutie als iets dat zich heeft voltrokken en nog steeds gebeurt”.
Actueel zijn onderwerpen als Transhumanisme’ (over het doorbreken van beperkingen) ‘Collectieve verantwoordelijkheid’ en ‘homoseksualiteit’. Over dit laatste onderwerp wordt genuanceerd gesproken en ruimte gegeven aan een behoedzame visie. Ook onderwerpen als ‘Gender’, ‘Orgaandonatie’ en ‘Duurzaamheid’ sluiten duidelijk aan bij wat er momenteel leeft. Bij het thema huwelijk had nog wel iets over samenwonen en de geschiedenis van de westerse huwelijkstraditie gezegd mogen worden.
Het is natuurlijk niet mogelijk om álles een plek te geven in één boek en daarom moeten er – ongetwijfeld lastige – keuzen worden gemaakt. Dat brengt met zich mee dat er niet dieper op de torenbouw van Babel wordt ingegaan om maar iets te noemen of het mythische karakter van het boek Jona. Echt jammer is dat er bij Exodus 3, Gods verschijning aan Mozes, niet bij Gods openbaring aan mensen wordt stilgestaan. Exodus 20, Gods tien woorden, gaat wel algemeen op de moraal in maar beschrijft vanuit deze woorden geen universele waarden en mensenrechten terwijl deze tien woorden voor een belangrijk deel humaan van karakter zijn. Zo ontbreekt er wel meer. De visie op wetten in het Oude Testament en hun relatie tot het Nieuwe Testament en onze tijd krijgt geen specifieke aandacht evenals de oorlogen des Heren, waarvan ik merk dat mensen daar vaak tegenaan lopen. Goed is wel dat er bij geweld wordt stilgestaan. Ook het selectieve beroep op de bijbel door de eeuwen heen, was waardevol geweest om te belichten evenals messiaanse profetieën.
Wonderen
Belangrijk zijn de thema’s ‘Wonderen, ‘Accommodatie’ (de manier waarop God zich bij mensen aanpast)’, ‘God in mensentaal, ‘Het handelen van God’ en ‘Het spreken van God’.
Opvallend is dat er niet over de verschillende genres bijbelboeken wordt geschreven. Het ontstaan van de evangeliën wordt wel behandeld maar niet het zoonschap van Jezus Christus en zijn geboorte. De opstanding wordt als een mysterie benaderd dat wij niet kunnen doorgronden. Ook het ontstaan van de kerk en de kerkelijke liturgie wordt niet besproken.
Zo is er veel goeds over dit boek te zeggen maar ontbreken er toch ook wel belangrijke onderwerpen. Tal van registers ontsluiten dit lijvige boek waaraan meer dan zestig wetenschappers 300 bijdragen hebben geleverd. De Bijbel met bijdragen over geloof, cultuur en wetenschap is een samenwerkingsproject tussen het Nederlands-Vlaams Bijbelgenootschap en de faculteit Religie en Theologie van de Vrije Universiteit.
—
Voor het eerst gepubliceerd op Bazarow
