Een wel heel bijzondere kookbijbel
[Recensie] De Bijbel en lekker eten koken gaan die samen? Zeker wel als het aan ‘kookdominee’ Han Wilmink ligt. In 2007 verscheen zijn eerste kook- en leesboek. Nu een aantal herdrukken verder is er een geheel herziene uitgave van Bijbels Culinair.
Er zijn nogal wat kookbijbels te vinden. Van pasta- tot soepbijbel en van een worstbijbel tot een bijbel voor de Nederlandse keuken. Maar boeken die de Bijbel zelf als uitgangspunt nemen zijn schaars. Het levenswerk van de protestantse predikant Han Wilmink kun je gerust een standaardwerk noemen om hemels te kunnen koken.
Op een toegankelijke en informatieve wijze vertelt Wilmink over de rol van voedsel en het bereiden van maaltijden uit de Bijbel. Aanwijzingen uit de bijbelboeken verwerkt hij tot aantrekkelijke recepten die prima na te maken zijn en smaakvol opgediend kunnen worden.
Heel letterlijk moeten we de voedselaanwijzingen uit met name het oude testament niet nemen, schrijft Wilmink. Veel voedsel zou ons slecht bekomen vanwege het vettige en papperige karakter ervan. Desondanks gebruikt hij deze basisinformatie wel voor een eigentijdse invulling.
Het meest bekende etensmaal uit het oude testament is ongetwijfeld het linzengerecht dat Jakob aan zijn tweelingbroer Ezau voorschotelt. “Laat mij slorpen van dat rode, dat rode daar” (Genesis 25 vers 30, Statenvertaling) klinkt veel mensen nog bekend in de oren. Naast een aantrekkelijk recept ziet Wilmink kans om dit verhaal eigentijds te vertalen. Was de één een beter mens dan de ander? Wilmink weet het: in ons allermaal schuilt zowel een Jakob als een Ezau.
Informatief is ook hoe de Joodse keuken werkt met afzonderlijke werkbladen en koelkasten. Dit is gebaseerd op een aanwijzing “het bokje niet te bereiden in de melk van de moeder”, door de rabbijnen later uitgelegd als een algemeen verbod om vlees en melkspijzen met elkaar te combineren.
Wilmink neemt de ruimte om uitgebreid in te gaan op de Pesach-maaltijd en het Chanoekafeest. Ook gaan we gaan aan tafel bij Prediker (‘Gij zult genieten’). De bruiloft te Kana wordt zelfs voorzien van een bijbels tapas buffet van zeven gerechten. Ook de Joods Romeinse keuken ten tijde van de Evangelieschrijver Marcus komt aan bod. En het ‘Geef ons heden ons dagelijks brood’ mondt uit in een korte cursus broodbakken.
Over het protestantse Avondmaal zegt Wilmink dat er nauwelijks sprake meer is van een maaltijd zoals oorspronkelijk Jezus ook met zijn vrienden aan de Joodse dis zat, het meest bekende maaltijd uit het nieuwe testament, verbeeld door talloze kunstenaars o.a. Leonardo da Vinci. Het laatste avondmaal is aanvankelijk door de vroegchristelijke kerk omgevormd tot gemeenschappelijke agape-vieringen en veel later door de kerk is geritualiseerd.
Al met al een boek met inspirerende en hier en daar gekruide verhalen vol toegankelijke recepten. Zelf probeerde ik op een ‘bijbelse manier’ een humusgerecht te maken en een Joodse groenteschotel. Het ging! Ik hoefde er geen uren voor in de keuken te staan en de meeste ingrediënten had ik wel in huis. Geen gewoon kookboek, dus, maar een aantrekkelijk vormgegeven boek, met mooie foto’s en verhalen om te vertellen tijdens de maaltijd.
Nieuw in Bijbels Culinair is een hoofdstuk hoe de kerkelijke gemeente kan gaan koken, en als alles klaar staat: samen aan tafel. De protestantse kerk van Wezep, waar Wilmink predikant is, is zelfs al voorzien van een heus kookeiland. Het initiatief is intussen omgedoopt tot een pioniersplek onder de vlag van de PKN. Er is al een pioniersteam gevormd en een pioniersplan geschreven. Vorig voorjaar zou het pionieren daadwerkelijk van start gaan tot corona roet in het eten gooide. Zodra het weer kan gaat Wilmink van start onder de titel Een maal met een verhaal.
—
Eerder verschenen in Friesch Dagblad en op NieuwWij
