Dit jaar is het 10 jaar geleden dat persfotograaf James Foley publiekelijk werd onthoofd door IS. Zijn moeder Diane Foley vertelt in dit boek haar verhaal, opgetekend door schrijver Colum McCann, bekend van onder meer Apeirogon.
Als er in noordelijk Syrië twintig Amerikaanse mariniers gevangen waren genomen, reken dan maar dat er een serieuze reddingsoperatie op poten zou zijn gezet. En terecht. Het is ons leger. Zij staan in de frontlinie. Ik ben een patriot, ik draag Amerika mee in mijn hart. Maar een ander deel van mij – het deel dat moest proberen om te gaan met de lege stoel aan onze tafel – zal nooit begrijpen waarom onze gijzelaars moedwillig werden veronachtzaamd. Jim ging er als journalist op uit om te getuigen van wat er op Syrische bodem gebeurde. Zeker, hij ging uit vrije wil. Maar je leven riskeren om verslag uit te brengen over een belangrijke morele en feitelijke waarheid is toch zeker net zo belangrijk als een militaire manoeuvre? Is een hulpverlener minder Amerikaans, minder essentieel, dan een sergeant achter een bureau? Is een ambulancebestuurder minder belangrijk dan een marinier? En als een Amerikaanse burger op zoek gaat naar de waarheid, voor het bredere belang? Is dat niet net zo patriottisch als de acties van een soldaat in een vuurgevecht? Journalist zijn is op zoek gaan naar de waarheid en die met anderen delen. De randen opzoeken van wie we zijn als natie, als volk. Dat was de taak die Jim zich had gesteld. In veel opzichten was ook hij een soldaat. Hij was een pacifist die zijn leven riskeerde om significant bij te dragen aan een wereld waarin bewuster, zorgzamer en diepgaander rekening wordt gehouden met anderen. Natuurlijk is er het argument dat die burgers en journalisten uit eigen vrije wil op pad gaan – en dat geldt zeer zeker voor Jim. Ze stellen zichzelf bloot aan risico’s. Het was hun keuze en die hebben ze gemaakt. Niemand anders hoeft de verantwoordelijkheid voor hun welzijn te dragen. Maar het feit is dat ze zichzelf aan risico’s hebben blootgesteld omwille van de waarheid, en wat is de waarheid anders dan datgene wat levens kan redden? We hoeven alleen maar terug te denken aan de lessen van Vietnam. Het heeft vele jaren geduurd voordat de waarheid aan het licht kwam, maar zoveel levens – Vietnamese, Amerikaanse en Cambodjaanse – hadden gespaard kunnen blijven als er eerder was geluisterd naar degenen die de waarheid vertelden. Er zijn argumenten en tegenargumenten, en we kunnen in een spiraal omlaag blijven cirkelen tot we op de bodem zijn, maar één ding stond als een paal boven water: Jim en de andere gijzelaars waren voor onze regering geen prioriteit.
Toen op die derde dag eindelijk de telefoon ging en ons werd verteld dat het de president was, golfde er een koude rilling over mijn ruggengraat. Ik had president Obama altijd gerespecteerd en had op hem gestemd. Ik geloofde dat hij voor ons land de juiste leider op het juiste moment was. Ik zag hoeveel vooruitgang we onder zijn leiding zouden kunnen boeken. Maar zijn regering had ons dus in de kilste en grimmigste bewoordingen meegedeeld dat de VS geen reddingsactie zou uitvoeren, geen losgeld zou betalen en ook geen enkel ander land ter wereld om hulp zou vragen om Amerikanen vrij te krijgen. Met die ontmoedigende waarschuwing wilde de regering ervoor zorgen dat John en ik en verschillende andere ouders elk idee van onderhandelingen zouden laten varen. Er werd zelfs geïnsinueerd dat we vervolgd konden worden als we eigenhandig in actie kwamen. Nu was de president aan de lijn. John liep de huiskamer in en nam de hoorn op. Ik stond vlakbij mee te luisteren, verlamd door gespannen afwachting, woede en vrees.
—
Ook verschenen in De Boekenkrant
