Duidelijk aanwezig
[Recensie] Dit boek Bruut presenteert in ons land voor het eerst honderd van de bijna 500 gebouwen waarin beton een prominente hoofdrol speelt. De oorsprong van deze architecturale stijl ligt in Frankrijk, wordt daar ‘béton brut’ genoemd en is verbonden met Le Corbusier die in 1952 een woonflat in Marseille in deze stijl ontwierp.
Opvallend in deze bouwstijl is het ruwe, onafgewerkte beton dat aan de buiten- en binnenkant duidelijk zichtbaar is. De gebouwen komen fraai en uitgebreid in beeld; zowel het exterieur als het interieur worden belicht. Daarnaast is er een beschrijving van het gebouw met enkele algemene gegevens en de achterliggende visie op de relatie tussen het gebruik en het ontwerp van het gebouw.
De gebouwen zijn divers van aard: een garage, kantoren, flats, een metro station, kerken en scholen. Op kaarten is een overzicht van de gebouwen getekend, waarbij wel opvalt dat deze zich voor het merendeel in de Randstad bevinden al heeft men bij de samenstelling van dit boek wel duidelijk gestreefd naar een geografische spreiding.
Enkele architecten die gebouwen in deze stijl ontwierpen, worden ook belicht zoals Ben Ingwersen en Van den Broek en Bakema. De diverse soorten gebouwen worden in artikelen belicht naar ontwerp en gebruik.
Evoluon
Het boek opent met de Adventskerk in Aerdenhout uit 1958 dat een markante vormgeving heeft en is ontworpen door Karel Lodewijk Sijmons. De kerk is nu een rijksmonument.
De aula van de TU in Delft uit 1966 wordt als het meest brutalistische gebouw van Nederland beschouwd. Wie de foto’s ziet, begrijpt ook waarom dat zo is. Het bestaat uit een auditorium voor 1500 personen en heeft vier trapeziumvormige collegezalen met 250 – 350 plaatsen. Verder bevinden zijn er een senaatszaal en een mensa in het gebouw.
In Den Haag staat het Koninklijk Conservatorium uit 1980 evenals het ministerie van Buitelandse Zaken uit 1984 dat destijds de gebouwen op 20 locaties verving.
Er zijn ook diverse waterbouwkundige werken zoals de Haringvlietsluizen bij Hellevoetsluis uit 1970 en het gemaal Parksluizen in Rotterdam uit 1968.
Zeer opvallend is het Evoluon in Eindhoven uit 1966, een cadeau van Philips aan de stad ter gelegenheid van hun 75-jarig bestaan.
Bekende gebouwen zijn het Girokantoor in Arnhem uit 1967, het Centraal Bureau voor de Statistiek in Heerlen uit 1974 en het hoofdkantoor van NAM in Assen uit 1969.
Gaandeweg ga je de gebouwen meer waarderen als je ze in dit boek ziet staan, al maken sommigen aan de buitenkant misschien de indruk van een fort of bunker. De fotografie is prachtig en laat de gebouwen goed tot hun recht komen. Deze gebouwen zijn vaak geen liefde op het eerste gezicht: mensen hebben tijd nodig om er aan te wennen en als gebruiker hun plaats in het gebouw te vinden.
Arjan den Boer publiceert op het gebied van architectuur, monumenten, design, geschiedenis en spoorwegen. Martijn Haan is redacteur van Oostblog.info waar hij schrijft over reizen in voormalige Oostbloklanden. Martjan Kuit schrijft over architectuur en Teun Meurs is een liefhebber van architectuur. Bart van Hoek richt zich als fotograaf op architectuur.
—
Voor het eerst gepubliceerd op Bazarow
