Verslag van een gedreven oorlogsreporter
Jaap van Deurzen was dertig jaar verslaggever voor RTL Nieuws en zegt van zichzelf: “ik ben een verhalen verteller”. Om die reden werd hij destijds ook aangenomen. “Dit boek presenteert de rauwe ervaringen die een oorlogsverslaggever doorstaat,” aldus zijn zoon Tim in het voorwoord en dat kan de lezer alleen maar beamen. Eerst haalt Jaap in smeuïge bewoordingen herinneringen op aan zijn jeugd en vertelt over een leraar Nederlands die hem stimuleerde om te gaan schrijven. Zo vindt hij zijn bestemming in de journalistiek en wordt om zijn eigen stijl van vertellen steeds meer gewaardeerd. “Je moet hem ontslaan of accepteren hoe hij is! Maar denk er wel eerst even goed over na, want hij dwingt tot luisteren!,” vertelt een ervaren docent die de redactie bijschoolt.
Midden in oorlogen
Jaap van Deurzen maakt in 1995 de oorlog in voormalig Joegoslavië mee en zegt daarover: “De dood van Stan Storimans is het grootste dieptepunt in mijn dertigjarige carrière bij het RTL Nieuws” (p. 45).
De inleiding op de burgeroorlog in Rwanda in 1996, de strijd tussen Hutu’s en Tutsi’s, is heftig: “Wankelend komt ze op ons af. Haar bloeddoorlopen ogen staan wagenwijd open. De uitgemergelde Hutu-vrouw hapt naar adem. Ze houdt haar baby als een reddingsboei stijf tegen haar lijf. En dan gebeurt het. In een laatste, wanhopige poging om haar kindje te redden, tilt ze het op en probeert het door het raam van onze jeep te proppen” (p. 55). Gruwelijk is het bezoek aan een kerk in Rwanda waar duizenden Tutsi’s zijn gedood. “Alle inmiddels vergane lijken liggen er nog precies zo bij als in 1994” (p. 69).
Als hij na de tsunami op Sumatra in 2004 een man ziet en hoort die alles heeft verloren, voelt hij zich ongemakkelijk: “Weer bekruipt met dat vreselijke voyeuristische gevoel. Ik weet nu namelijk al dat ik dit emotionele moment straks zal gebruiken in de reportage”(p. 113).
Indringend is zijn impressie van het bezoek aan Uruzgan (Afghanistan) in 2007 waar de angst voor de Taliban voelbaar is. Jaap van Deurzen spreekt over dit “getergde, immens mooie land” (p. 127). Gruwelijk is het verslag van de gebeurtenissen op het eiland in Noorwegen in 2011 waar Breivik vele mensen doodschiet. Dit heeft een enorme impact op Jaap van Deurzen. Indrukwekkend is zijn beschrijving van het rampgebied waar de MH17 in 2014 is neergestort. De gevechten die er plaatsvinden, zijn bedreigend.
In de epiloog is Jaap van Deurzen eerlijk over zijn angst en drankgebruik. “Kinderleed hakt er bij mij altijd het hardst in” (p. 217). Na een moeilijke periode maakt hij een nieuwe doorstart in zijn persoonlijk leven.
Er is katern met kleurenfoto’s die een impressie geeft van alle reizen die Jaap van Deurzen heeft gemaakt. Een zeer leesbaar maar ook indringend boek over de vele uiteenlopende conflicten en rampen die onze wereld teisteren dat de lezer hier dicht bij brengt.
—
Voor het eerst gepubliceerd op Bazarow
