"Ik heb altijd gedacht dat het Paradijs een soort bibliotheek zou zijn" - Jorge Luis Borges

Recensie geschiedenis: Chai - Leven - Life

Maandag, 11 maart, 2024

Geschreven door: Marc Noyons
Artikel door: Evert van der Veen

De komst van het Nationaal Holocaustmuseum

Ondernemer Marc Noyons werd enige jaren geleden door het Joods Cultureel Kwartier benaderd om een wervingscampagne voor het op te richten Nationaal Holocaustmuseum op te zetten. Eind 2019 was het geld bij elkaar – alle donoren staan achter in dit Nederlands en Engelstalige boek Chai – Leven – Life vermeld en 11 maart 2024 is dit museum geopend. Het boek beschrijft de geschiedenis, renovatie en herinrichting van de Hollandsche Schouwburg en de Hervormde Kweekschool aan de Plantage Middenlaan in Amsterdam die samen het Nationaal Holocaustmuseum vormen. Beide gebouwen speelden een belangrijke rol in de Tweede Wereldoorlog. De Hollandsche Schouwburg was van 20 juli 1942 tot 19 november 1943, toen Amsterdam ‘Judenfrei’ werd verklaard, de plaats waar opgepakte Joden werden verzameld alvorens ze naar Westerbork werden afgevoerd. De Hervormde Kweekschool diende als opvangplek voor kinderen en van hier uit konden gelukkig ook honderden kinderen worden gered.

Motivatie
Joel Cahen, algemeen directeur van het Joods Historisch Museum, zei destijds over het belang van het Nationaal Holocaustmuseum: “Omdat de eerste generatie oorlogsoverlevenden aan het uitsterven is. De tweede generatie ziet in dat wat zij willen vergeten, door de volgende generatie niet vergeten wil worden. De derde en vierde generatie willen alles weten: wat is er met hun opa, oma of familie gebeurd?” (p. 76). Emile Schrijver, directeur van het Nationaal Holocaustmuseum, besluit zijn bedrage met de woorden: “dit gaat over mensen en dit waren die mensen”(p. 198).

Persoonlijke verhalen
In dit boek zijn portretten van donoren en betrokkenen opgenomen. Iemand vertelt dat zij in de jaren 30 al met zorg naar het nieuws luisterde, Duits leerde en Mein Kampf las om te begrijpen wat er gebeurde.
In alle verhalen komt het belang en de zin van dit museum naar voren. Jeroen Krabbé noemt de geschiedenis confronterend en ook “een onuitgesproken leed, een onuitgesproken pijn”. Hij schilderde negen schilderijen over zijn grootvader. Uit de lijst van donoren blijkt dat er een breed draagvlak is voor dit museum; er zijn ook donaties van Duitsland en Oostenrijk. Onder de lijst van ambassadeurs bevinden zich veel bekende Nederlanders.

Het Joods Cultureel Kwartier bestaat uit het Joods Historisch Museum, de Portugese synagoge, de Hervormde Kweekschool, de Hollandsche Schouwburg en bibliotheek Ets Chaim. Tal van – historische – foto’s vergezellen de tekst. Marc Noyons sprak voor dit project in totaal zo’n 250 mensen en 40 impressies van deze gesprekken zijn in dit boek opgenomen. Toen het Joods Historisch Museum in het synagogencomplex aan het Daniël Meijerplein werd geopend in 1978 lag de Holocaust te gevoelig voor al te veel aandacht. Marc Noyons heeft een bureau voor cultureel ondernemerschap.

Yoga Magazine

Voor het eerst gepubliceerd op Bazarow

Leesadvies voor jongeren

Het nieuwste museum in Nederland dat er eigenlijk nooit had moeten zijn: het Nationaal Holocaustmuseum.