Bij deze geschiedenisleraar hang je aan zijn lippen
[Recensie] De 99-jarige Fred Hisschemöller heeft bijna een eeuw Nederlandse geschiedenis meegemaakt en hij kan daar geweldig over vertellen. Zijn ouders hebben elkaar ontmoet in de Eerste Wereldoorlog en Fred wordt geboren in 1922. Fred en zijn twee jaar jongere zus Riet worden sociaal-maatschappelijk opgevoed op een moderne manier en zonder geloofsovertuiging. En dat is niet altijd makkelijk in een verzuild Nederland. Zowel scholen als (sport)clubs behoren bijna allemaal tot een bepaalde (geloofs)stroming. Vanwege het werk van zijn vader verhuizen ze regelmatig waardoor hij steeds weer op nieuwe scholen terechtkomt. Het is voor Fred niet altijd makkelijk om met zijn klas- en buurtgenoten vrienden te worden. Ook de manier van lesgeven op iedere nieuwe school is steeds weer wennen, maar de geschiedenislessen kunnen hem altijd boeien.
Tijdens zijn studie aan de HBS wordt hij lid van de Nederlandse Bond van Abstinent Studenten (NBAS). Bij deze jeugdbeweging voelt hij zich thuis; mede doordat de gelijkwaardigheid van jongens en meisjes een principieel punt is. Als de Tweede Wereldoorlog uitbreekt, besluit hij Joodse kinderen naar onderduikadressen te brengen voor het Utrechts Kindercomité. Tijdens zijn werkzaamheden in de illegaliteit, en het daaropvolgende onderduiken, krijgt hij soms hulp van mensen die hij niet kent. Deze mensen zijn nog steeds in zijn gedachten “Ik kan die mensen alleen maar herdenken. Dat is her-denken, opnieuw levend maken in mijn gedachten.”
Tijdens de zomer van 1945 ontmoet hij zijn vrouw Jannie met wie hij 65 jaar getrouwd is en drie kinderen krijgt. In de jaren vijftig en zestig werkt hij als docent aardrijkskunde en geschiedenis aan een Montessori Lyceum. Aan het begin van de jaren zeventig vertrekt hij met zijn gezin naar Suriname waar hij een baan als leraar heeft aangenomen. Zij zijn daar aanwezig in de turbulente tijd voorafgaand aan de onafhankelijkheid.
Het boek heeft een heerlijke schrijfstijl en is zo geschreven dat je alleen maar wil doorlezen. Het houdt continu je aandacht vast. Het is net alsof je bij Fred in de huiskamer zit en hij het persoonlijk aan je vertelt terwijl je aan zijn lippen hangt. Zijn werkzaamheden in de illegaliteit en het onderduiken tijdens de oorlog kennen spannende elementen en zouden niet misstaan in een avonturenboek. Maar Fred vindt hetgeen hij deed niet bijzonder, want dat deed je gewoon. De verhaallijn over de periode vlak na de oorlog is erg interessant. Ik heb me nooit gerealiseerd hoelang het duurde voordat Nederland na de oorlog weer was opgebouwd. Jarenlang waren nog allerlei artikelen op de bon vanwege de schaarste. Door de enorme woningnood waren hele gezinnen verplicht om jaren in te wonen bij ouders of hospita’s. Ook het op vakantie gaan, was in de naoorlogse periode zo anders dan wij nu gewend zijn, maar het klonk wel heerlijk relaxed. Het is groots zoals Fred je meeneemt naar de kleine dingen. Hij is absoluut de geschiedenisleraar die je iedereen toewenst.
Het boek, geschreven door Rebekka W.R. Bremmer en Fred Hisschemöller, is niet alleen een fantastisch geschiedenisverhaal, maar ook een verhaal over liefde. Liefde tussen man en vrouw, liefde voor de mensen om je heen, de liefde voor alles om je heen die Fred en Jannie, en ook zijn ouders, in hun opvoeding leggen. Ik waardeer het boek met 4,5 sterren en wil afsluiten met een mooie zin uit het boek “Dat vrijheid nimmer betekent doen waar je zin in hebt, maar de opdracht behelst je naasten als volwaardig te herkennen en respecteren en vooral je eigen verantwoordelijkheid te dragen.”
—
Eerder verschenen op Perfecte Buren
