Dicht op de huid van de Tweede Wereldoorlog
[Recensie] In het voorwoord komt een indrukwekkende ontmoeting van een lid van het infanterieregiment van de 30e divisie met Duitse vrouwen ter sprake die als meisjes de bevrijding van Duitsland hebben meegemaakt.
Op een routekaart staat de tocht die deze 30e divisie van het Amerikaanse leger vanaf Southampton in Engeland via Normandië naar Maagdenburg aflegde, waar voor hen de oorlog eindigde in de capitulatie van Duitsland. Eisenhower zei voor vertrek tegen hen: ‘Jonge mannen, jullie raken binnenkort betrokken bij de grootste gebeurtenis sinds de geboorte van Christus’ (p. 20).
Het boek De 30e divisie is een zeer gedetailleerde beschrijving van hun gevechtshandelingen gedurende deze lange tocht. Het is opmerkelijk hoeveel namen en feiten er na al die jaren bewaard zijn gebleven en in het verhaal naar voren komen. Dat maakt wel dat het verhaal erg gevuld is met al deze gegevens. De stijl van schrijven is zakelijk en beschrijft de vele feiten tot in detail. Het wordt geen ‘spannend’ verhaal maar voor wie de verhaallijn volgt, zijn de gebeurtenissen zelf al spannend genoeg. Vanwege de vele informatie die elkaar voortdurend opvolgt, is het misschien verstandig om het boek in gedeelten te lezen.
De lezer komt zo wel dicht op de huid van militairen in de strijd en ondergaat de spanning van de confrontatie met de vijand, het oorlogsgeweld en lawaai van wapens en de vele doden en gewonden die daarvan het slachtoffer worden. ‘Langzaamaan wist ik me aan te passen aan het leven met de dood’ (p. 30).
Hoge verliezen
Het Duitse verzet is tot het laatst toe fel en de verliezen in de 30e divisie zijn ten gevolge daarvan hoog. In Normandië is het bocage landschap een gevaarlijke en lastige hindernis die overwonnen moet worden. Met grote moeite weet het regiment door te breken en zo de beslissende opmars van 800 kilometer naar België, Nederland en Duitsland te beginnen.
Men stuit op de Duitse Siegriedlinie die na een harde strijd wordt doorbroken. Het Ardennen offensief was een ‘volslagen verrassing’ voor de geallieerden. De militairen zijn ontroerd als zij het Stille nacht zingen te midden van dood en verwoesting en allen die gesneuveld zijn. Het barre winterweer speelt hen hier ook parten.
Daarna is er het offensief met als doel het oversteken van de Ruhr in Duitsland. De Duitsers hebben een dam laten leeglopen waardoor de rivier veel breder is geworden en drassig land achterlaat.
De luitenant-generaal van het 9e Leger is lovend over de inzet van de 30e divisie: ‘Het is me een groot genoegen om me over het fantastische werk dat de 30e Infanteriedivisie heeft geleverd uit te spreken en mijn persoonlijke complimenten te geven aan de individuele bijdragen van iedere soldaat of officier’(p. 307).
Vervolgens wordt met veel inzet van materieel de Rijn overgestoken en is er daarna de ontmoeting met het Russische leger. Bijzonder is de ontmoeting met een stilgevallen trein met Joden uit een concentratiekamp.
Het boek heeft een fotokatern en in diverse bijlagen wordt de opbouw van het Amerikaanse leger uitgelegd.
De lezer die de moeite neemt en het vol kan houden om het verhaal te lezen, komt dicht bij de voortdurende inzet van militairen wier leven behalve korte momenten van gevechtspauzes of training bestond uit een permanente strijd met alle gevaren en ontberingen van dien. Hun inzet verdient dan ook groot respect!
Egbert van de Schootbrugge is onderzoeker en publicist met als bijzonder aandachtsveld de Tweede Wereldoorlog. Hij schreef eerder De bevrijding van West-Europa en De Tweede Wereldoorlog en het verzet.
—
Voor het eerst gepubliceerd op Bazarow
