De Ontdekking van een Grensland
[Recensie] De naam Ardennen zou een samenstelling zijn van de Keltische woorden Ard (hoog) en Duen (laag). Julius Caesar noemt de Ardennen in zijn boek over de Gallische oorlog (58-51 v.Chr.) een “geheimzinnig donker woud vol verschrikkingen”. En hij is met dat sombere beeld niet de enige. De Italiaanse dichter Petrarca omschreef de streek in 1333 als “een woud zo donker dat het de ziel met verstarring slaat” en vrouwenliefhebber Casanova vond haar een “donker gat”.
Dat zag Hans Olink anders, toen hij hier in 1992 een vakantiehuis kocht. Hij raakte gefascineerd door de centrale plek die de Ardennen zijn geweest in de Europese geschiedenis, van de Gallische oorlog tot het Ardennen Offensief door de nazi’s in 1944. Bovendien hoorden de Ardennen ooit tot het Habsburgse Rijk en tussen 1815 (Congres van Wenen) en 1831 (Belgische onafhankelijkheid) tot Nederland. De uitlopers reiken tot in het Rijnland en Noord-Frankrijk. Op zijn intensieve zoektochten naar de geschiedenis van dit gebied bezocht hij regionale en lokale kenners met als resultaat een boeiende reeks historische verhalen, allemaal met een brede context en vaak aangekleed met mooie citaten. Uiteraard beschrijft hij de grote veldslagen in de twee wereldoorlogen, op indringende wijze, maar hij vertelt ook minder bekende verhalen. Zo behandelt hij de wapennijverheid die begon in Mons (Bergen), maar zich eind 16de, begin 17de eeuw verlegde naar Luik. De Nederlandse Republiek was een grote afnemer en een belangrijke speler was de familie De Geer, waarvan nakomelingen later actief werden in de Nederlandse politiek.
Olinks historische reisgids is persoonlijk, bevlogen en aanstekelijk. Het is wel een serieuze misser dat de lezer het moet doen met een kaartje van de Ardennen, maar geen afbeeldingen krijgt van de mensen, bouwwerken en historische plekken die Olink zo hartstochtelijk beschrijft.
—
Eerder verschenen in Geschiedenis Magazine
