Een sterk boek waarin zelfs het slechte nog sympathie wekt
[Recensie] Er zijn bepaalde momenten in je leven waarop je een boek leest dat zó’n verpletterende indruk op je maakt, dat je even helemaal van de kaart bent. Het is het debuut van Lex Noteboom, De Man met Duizend Gezichten.
In een spannende proloog van acht pagina’s is de ik-figuur binnengedrongen in een huis waar een vrouw met haar dochter woont. De insluiper eist geen geld maar wil informatie. Het is een prachtige opmaat naar een belangrijk thema in het hele boek. Fake nieuws versus waarheid. Wat is er precies gebeurd? Wie kun je vertrouwen? Wie spreekt er de waarheid?
Er volgen korte hoofdstukken waarin telkens een vrouw centraal staat. Michelle is getrouwd met Daniël Lechkov. Samen hebben ze een dochtertje van drie, terwijl zij in verwachting is van de tweede. Daniël is een vooraanstaand wetenschapper werkzaam bij de Universiteit van Amsterdam. Hij is afkomstig uit een oligarchenfamilie die de scepter zwaait in Kazichië, een land in zuidoost Europa dat grenst aan Rusland. Terwijl Daniël volkomen gesetteld is in het Westen, is zijn broer president geworden in Kazichië. En dan komt het telefoontje van zijn moeder dat Vigo, zijn broer, overleden is en hij zo snel mogelijk met zijn gezin naar huis moet komen voor de begrafenis.
CNN
Verder gaat het verhaal, met een interview door CNN (of is het een verhoor?) van een eenarmige vrouw. Losse flarden van gebeurtenissen die ogenschijnlijk niets met elkaar te maken hebben, wisselen elkaar af. Later zullen al die puzzelstukjes perfect in elkaar passen. Maar vóór het zover is, concentreert het verhaal zich op Kazichië, waar Michelle en Daniël terecht zijn gekomen. De politieke structuur is een grote slangenkuil. Door de dood van de president is er chaos ontstaan. Er wordt druk op Daniël uitgeoefend om te blijven en zijn broer op te volgen om zo de rust te herstellen en de orde te handhaven. Maar Michelle wil daar niets van weten. Haar leven en dat van haar gezin speelt zich af in Amsterdam en dat wil ze niet opgeven voor een leven in een land dat ze niet kent en waar het met de minuut gevaarlijker wordt.
Lex Noteboom schetst in zijn boek een wereld waar de tegenstellingen duidelijk zijn, de individualisten tegenover de massa, de rebellen tegenover de staat. Een wereld die in grote mate beïnvloed wordt door wat de mensen die er leven te zien en te horen krijgen via het nieuws en het internet. Berichten die niet altijd betrouwbaar zijn. Idealen blijken niet in steen gebeiteld. Ik citeer:
Maar Noteboom creëert ook een wereld waarin de mensen niet alleen maar goed of slecht zijn. Ook de slechte dingen die zijn personages doen, maakt hij op een bepaalde manier begrijpelijk en verdedigbaar. Daardoor maakt hij zijn personages sympathiek en dat is een ongelooflijke prestatie. Je gaat mee in het gevoel van de vrijheidsstrijders, maar ook in de drang die Daniël Lechkov heeft om zijn gezin te beschermen. Je voelt mee met Michelle die als buitenstaander terecht lijkt te zijn gekomen in de kilte van het Britse Koningshuis. Het presidentiële paleis van Kazichië wordt met harde hand bestierd door haar schoonmoeder. En zelfs die vrouw heeft het beste voor met haar familie en haar land, dat door haar vader gesticht is.
Lex Noteboom heeft een ongelooflijke prestatie geleverd met dit boek. Het is intelligent, bijzonder spannend en ook romantisch op een bepaalde manier. Liefde blijkt een bijzonder sterke motivator. Daarnaast heeft Noteboom een podcast opgenomen, compleet met stemacteurs, geluidseffecten en muziek. Het is een hoorspel op zijn best. Een mooie aanvulling op het boek. De titel is De Vrouw met Duizend Gezichten. Samen vertellen ze het verhaal van een land in chaos, binnenlandse rebellen tegen de regering, buitenlandse mogendheden die op hun kans wachten.
De plot van het boek is even bizar als verontrustend. Je gaat er helemaal in mee als lezer en komt tot de ontdekking dat het allemaal zomaar wáár zou kunnen zijn. En dat is een beangstigende gedachte.
—
Eerder verschenen op Boeken-cast
