Puur en overtuigend verteld
[Recensie] Op 24 april 1996 sluit Marjan zich meteen aan bij een zoekactie naar de driejarige Robin. De kleuter was een hapje eten bij overbuurvrouw Trudy, tevens vriendin van Marjan, maar ineens is het meisje weg. Robin lijkt van de aardbodem verdwenen en naarmate de klok tikt neemt de angst voor een dramatische afloop toe. En dat blijkt terecht, het voetje van Robin wordt gevonden. Dan wordt Marjan opgepakt. Er blijken bezwarende verklaringen te zijn afgelegd omtrent haar betrokkenheid bij de verdwijning én dood van de kleuter. In de veronderstelling dat alles op een misverstand berust ondergaat Marjan haar arrestatie. Overdonderd door de uren durende verhoren, de toenemende druk en de gerechtelijke dwaling die volgt, dringt het besef van dit alles tot haar door. Maar Marjan is onschuldig. Toch zit ze uiteindelijk 103 dagen vast.
De eerste gedachte na het dichtslaan van dit waargebeurde verhaal is ‘hoe is dit nou mogelijk?’ Tijdens het lezen bekruipt me de hele tijd het gevoel dat men echt blind is geweest tijdens het onderzoek. Iemand moet toch in de gaten hebben gehad dat de belastende verklaringen niet klopten? De onmetelijke druk die Marjan moet hebben ervaren, de ontzeggingen die werden opgelegd en de barbaarse omstandigheden waarin ze haar kindje kreeg, kan dat allemaal zomaar? Ik kan er met m’n pet niet bij en had tijdens het lezen gewoon last van plaatsvervangende woede en schaamte.
“De vreselijkste dingen overkomen je. Je hebt daarin geen keuze.”
Na haar vrijlating begint een volgende uitdaging: het verwerken van wat haar is overkomen en de confrontatie met de buitenwereld. Ondanks dat de dader heeft bekend, Marjan is bewezen onschuldig, heeft men een oordeel klaar, het is haast onmogelijk om opnieuw te starten en het leven op te pakken. Het lukt Marjan niet om alles op orde te krijgen, ze raakt haar baan kwijt en ze vervalt in zelfdestructief gedrag. Ze vindt zichzelf een mislukkeling en is de weg volledig kwijt, begrijpelijk. Nergens ervaart ze rust, ook in zichzelf niet. Onschuldig maar toch gestraft…
Verhalen als deze zouden beter fictie zijn want dan waren ze ontsproten aan iemands fantasie. Helaas is dat nu niet het geval. Opvallend is dat dit boek geen boos of verwijtend geheel is geworden. Het is een openhartig levensverhaal over een zwarte periode die niet had mogen plaatsvinden. Dat Marjan niet boos is, is voor mij onbegrijpelijk. Ze kijkt vooruit, weet wat ze wil en is vastbesloten mensen te inspireren met haar verhaal. Om na een heftige gebeurtenis tóch het beste uit het leven te halen. De diepe dalen die Marjan heeft gekend en de zware klim omhoog hebben haar gebracht waar ze nu is, naar wie ze nu is. Een vechter, een powervrouw. En die energie komt enorm bij je binnen, tijdens en na het lezen. Juist ook omdat het verhaal niet gestyled is maar rauw en persoonlijk, is de leesbeleving heel intens.
De manier van schrijven die Marjan heeft voelt aan alsof je een persoonlijk gesprek met haar hebt. Er worden herinneringen opgehaald, ze confronteert zichzelf met verkeerde beslissingen die ze heeft genomen. Je merkt dat ze het met emotie vertelt maar ook met een zekere afstand. Of ze het verwerkt heeft weet ik niet maar ze heeft wel een manier gevonden hiermee om te gaan. Heel bijzonder. Inmiddels is dit verhaal ook opgepakt door de media. Marjan vertelt en er wordt geluisterd. Ze probeert mensen wakker te schudden. Wát doet een traumatische ervaring met je, wat zijn de gevolgen op de lange termijn van een heftige periode? Marjan voelt zich geroepen, door haar schokkende verhaal te delen, anderen te helpen. Want waarom zou je levenslang gebukt gaan onder iets waar je niets aan kunt doen, waarom boeten voor iets waar je niet schuldig aan bent?
Gaandeweg het boek leer je Marjan goed kennen. Ze verhult niets en vertelt ook over dingen die in haar jeugd zijn gebeurd. Heel heftig en indringend. Hierdoor bestaat het boek feitelijk uit twee verhaallijnen. Er is de periode voor april 1996 en die daarna. Middels passages waarin gesprekken met de therapeut plaatsvinden, valt alles op zijn plek en dit geeft je uiteindelijk een gestructureerd beeld in dit verhaal, de begrijpelijke wirwar aan gedachten en emoties. Maar eenmaal aan het lezen, leg je het niet meer weg.
Jarenlang werd haar leven getekend door de nasleep van alle gebeurtenissen. Ze kan nu zaken in perspectief plaatsen en er iets positiefs mee doen. Wanneer ze besluit haar boek te schrijven zegt ze hierover:
“Die berg shit die daar al veel te lang zit, moet eruit en ik moet de confrontatie aan.”
De verdwijning van Robin is een indringend boek n.a.v. een intens verdrietige gebeurtenis. Een waardering hangen aan een waargebeurd verhaal in deze hoedanigheid voelt dan ook heel dubbel. De kracht van dit boek is dat het puur en overtuigend is verteld.
—
Eerder verschenen op Perfecte Buren.
