"Ik heb altijd gedacht dat het Paradijs een soort bibliotheek zou zijn" - Jorge Luis Borges

De vrouw en de vogel

Zaterdag, 4 februari, 2023

Geschreven door: Isabelle Sorente
Artikel door: Bettina Grissen

Mooi geschreven en fijngevoelig verhaal

[Recensie] Een oude man die een bijzondere band met de natuur heeft. Een intelligent meisje met vragen over haar afkomst. Een overwerkte vrouw die eindelijk pas op de plaats moet maken. Een verleden vol verschrikkingen, maar ook vol geheimen. De herinnering aan een vrouw. En een valk, of liever: meerdere valken. Al deze elementen komen in deze prachtige roman De vrouw en de vogel op een heel bijzondere manier bijeen.

Thomas is een oude man, hij is al over de negentig. Hij woont in zijn huis in de Elzas en heeft weinig contact met zijn familie.

Valken
Maar Thomas is geen eenzame, zielige man die het einde van zijn leven afwacht. Hij heeft een brede belangstelling en maakt elke dag nog een lange wandeling in het bos. Hier kan hij in alle rust denken aan het verleden en genieten van de valken die hier hun nest maken en waar hij regelmatig wat voedsel voor meeneemt.

Volkomen onverwacht belt zijn achternichtje Elisabeth of ze mag komen logeren. Haar dochter Vina is van school gestuurd en ze hebben even een paar weken nodig om bij te komen.

Boekenkrant

Vroeger, als kind, kwam Elisabeth graag bij haar oudoom, maar in de loop van de jaren is het contact minder geworden vanwege werk en andere zaken. Maar nu heeft zij een veilige haven nodig, om haar leven te overdenken, om tot rust te komen en haar dochter de tijd te geven tot rust te komen. Want er speelt nogal wat bij Elisabeth en Vina, zoals de dood van Elisabeths echtgenoot, Vina’s afkomst en Elisabeths torenhoge werkdruk die ze vooral zichzelf oplegt.

Herinneringen
Thomas heeft zo zijn eigen manier om met het verleden en zijn herinneringen om te gaan en hopelijk kan hij dit ook aan Vina en Elisabeth leren, terwijl zij hem helpen de laatste geheimen die hij nog had te delen.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog werden Thomas en zijn oudere broer Alex gedwongen door de Nazi’s om mee te vechten voor de Wehrmacht. In Rusland zagen en deden ze verschrikkelijke dingen. In Russische krijgsgevangenschap overleven ze maar met moeite, de Russen hebben namelijk weinig sympathie voor iemand in een Duits uniform, vrijwillig aangetrokken of gedwongen.

Maar ondanks de kou, de honger, de slechte behandeling en de gruwelijke herinneringen, weet Thomas zichzelf overeind te houden. Waar zijn broer zichzelf kwijt raakt, heeft Thomas een kern die niet wordt aangetast, die niet afhankelijk is van anderen. Hij ziet de natuur, de berken en de vogels en deze geven hem kracht en de mogelijkheid om boven zijn situatie uit te stijgen.

Verslechterde relatie
Thomas is de enige die terugkomt na de oorlog, zijn broer is omgekomen in Rusland. Maar Thomas heeft nooit verteld wat er nu precies is gebeurd, hoe Alex was veranderd en waardoor hun relatie verslechterde. Hij was een stille, rustige man die niemand nodig had en zijn eigen gang ging, maar die tegelijkertijd probeerde om de woorden te vinden voor zichzelf om te kunnen omschrijven wat hij had gedaan.

Thomas is iemand die niet terugdeinst voor de stilte, die in staat is om schoonheid te zien ook in de moeilijke omstandigheden. Iemand met een innerlijke kracht en waardigheid die van geen ander mens afhankelijk is. Niet dat dit hem altijd vrienden opleverde, vroeger vond men hem in het dorp maar een rare. Ook zijn broer had er op een gegeven moment genoeg van en in het heden maakt het de omgang met Thomas niet altijd gemakkelijk.

Maar het zijn wel deze eigenschappen die hem in staat stellen om echt contact te maken met Elisabeth en met Vina en hen verder te helpen.

Onbekend stuk geschiedenis
De vrouw en de vogel is een mooi geschreven en fijngevoelig verhaal over drie bijzondere mensen. Vooral Thomas komt prachtig tot leven op de pagina’s en van hem ga je houden. Het is echter niet alleen het verhaal van drie beschadigde mensen, maar ook van een stuk geschiedenis dat niet heel erg bekend is, namelijk dat van de jongens die gedwongen werden om te vechten voor de Nazi’s.

De techniek/manier die Thomas gebruikt om om te gaan met de vreselijke omstandigheden wordt goed beschreven en je kunt hier zoveel uit halen als je zelf wilt. Fijn altijd als een schrijver niet alles volkomen invult en dichtmetselt, maar dat je als lezer ook nog wat keuzes hebt in hoe je bepaalde zaken interpreteert.

Prachtig en ontroerend is de interactie tussen Thomas en de valken en alles waar dit symbool voor staat. Hoe het zit met de vrouw uit de titel laat ik hier weg, dat moet elke lezer zelf maar ontdekken.

Dit is het eerste boek van Isabelle Sorente in het Nederlands, maar ik hoop dat er meer vertaald zal worden. Ik vind De vrouw en de vogel namelijk zeer de moeite waard en zou graag meer van haar lezen.

Eerder verschenen op Bettina schrijft