Moedige vrouwen in WO II
[Recensie] Hannie Schaft is de ikoon van de vrouwelijke verzetsstrijders in de Tweede Wereldoorlog. De zussen Truus en Freddie Oversteegen zijn veel minder bekend maar niet minder moedig zoals uit dit boeiende boek Desnoods met wapens blijkt. Het boek kent een chronologische opzet die ontwikkelingen van de oorlog in grote lijnen beschrijft en daarin steeds gebeurtenissen van deze drie vrouwen plaatst.
Gewelddadig verzet
De vrouwen hebben een duidelijke politieke – communistische – overtuiging en een ‘bijzonder sterk rechtvaardigheidsgevoel’. In het ‘Woord vooraf’ blijkt de persoonlijke betrokkenheid bij het leven van deze vrouwen van Sophie Poldermans. Het boek is uitermate interessant zoals bijvoorbeeld de biografie van Hannie Schaft die het nationaalsocialistische gevaar al vroeg onderkent. De groeiende spanning is duidelijk voelbaar.
De vrouwen raken betrokken bij het verzet, dat aanvankelijk begint met het verspreiden van – communistische – verzetsbladen en het stelen van persoonsbewijzen. De executies beginnen met een antieke roestige revolver maar worden geleidelijk professioneler aangepakt. Aangrijpend is het verhaal van de mislukte ontsnapping van Joodse kinderen en het doodschieten van een SS’er die een baby tegen de muur gooit. Het verhaal van Hannie Schaft is bekend maar boeiend om te lezen.
Het bombardement van Dresden wordt ‘strategisch van belang als communicatiecentrum’ genoemd maar dat lijkt mij niet juist. Het wrange is volgens mij dat dit zeer ingrijpende bombardement geen enkel militair doel diende tegen het einde van de oorlog in februari 1945. Er waren veel vluchtelingen naar de stad uitgeweken. Het boek Vuur en duisternis is een aangrijpend verslag van de gebeurtenissen.
Late waardering
Opmerkelijk is de periode na de oorlog waaruit blijkt dat de herdenking van Hannie Schaft in de tijd van de Koude Oorlog gevoelig ligt. Zij is vanwege haar communistische achtergrond omstreden. Truus en Freddie ondervonden pyschische gevolgen van wat zij hebben meegemaakt, met name rond 4 en 5 mei komt het verleden bij hen boven. Later vinden de drie vrouwen erkennen in onderscheidingen en straten die naar hen zijn vernoemd.
Dit boek Desnoods met wapens is een waardevolle aanvulling op de lange rij van boeken over de Tweede Wereldoorlog.
Sophie Poldermans is jurist, docent en spreker. Zij zet zich in voor vrouwelijke leiders in (post) conflictgebieden en was bestuurslid van de Nationale Hannie Schaft Stichting. Haar boek Seducing and Killing Nazis stond in 2019 in de boeken top 20 van The New York Post.
—
Voor het eerst gepubliceerd op Bazarow
