Een perfect glanzende parel, zoals die maar zelden gevonden wordt
[Recensie] In Diepdiepblauw gaat schrijver Nikki Dekker op zoek naar de kern van haar bestaan. Wie ben ik en wie wil ik zijn. En daarmee richt ze zich met name op haar seksualiteit. Ze vraagt zich af waarom ze niet ‘gewoon’ homo- of heteroseksueel kan zijn of niet ‘gewoon’ monogaam. Wat is ervoor nodig om te worden wie je bent?
Om haar eigen gevoelens te begrijpen besluit ze zich te verdiepen in de onderwaterwereld. Het leven in de zee heeft haar altijd al geïntrigeerd en ze hoopt daar mogelijke antwoorden te vinden. Voor haar research kijkt ze eindeloos naar documentaires, kijkt ze opnieuw naar films uit haar jeugd en leest ze over het geheime leven van vissen en over de ziel van de octopus.
Dekker heeft verhalen gepubliceerd in diverse literaire tijdschriften. Diepdiepblauw is haar eerste roman. Momenteel werkt ze als radiomaker. In de radiodocumentaire De oppas en ik uit 2016 onderzoekt ze of het gedrag van haar oppas van vroeger toen ze vijf jaar was, gezien kan worden als seksueel geweld en of dat invloed heeft gehad op haar verdere leven.
Onderwaterdieren
Lezen over het gedrag van de dieren onder water is buitengewoon interessant. Dekker weet er duidelijk veel van en op een zeer toegankelijke manier weet ze haar kennis en ervaringen met je te delen. Hoe de platvis zich onzichtbaar kan maken op de bodem van de zee; hoe de kwal zich bij gevaar of stress terug transformeert tot een poliep; hoe een mannelijke anemoonvis kan veranderen in een vrouwtje als de omstandigheden daar om vragen; hoe vissen leren om zonder elkaar aan te raken te zwemmen in een school; hoe het uiterlijk van de paling verandert tijdens zijn verschillende levensfasen.
Ondertussen onderzoekt Dekker wat deze kennis betekent voor haarzelf. Ze heeft vaak het gevoel anders te zijn, maar ze wil wel bij de groep horen. Ze is graag alleen en is gauw overprikkeld, maar wil toch voluit leven. Ze valt op mannen, maar wordt ook regelmatig verliefd op vrouwen. In het dagelijkse leven gaat ze daarom ook op onderzoek uit en het lijkt daarbij bijna alsof ze haar eigen leven tot experiment maakt. Zo gaat ze op een bepaald moment samen met vriendinnen ‘mannen verzamelen’. Ze pikken ze op in de kroeg, gaan met ze mee naar huis en hebben seks met ze. En ze probeert seks te hebben met vrouwen, ook al voelt ze er vaak niets bij.
Op haar 24ste wordt ze verliefd op Ruben. Ze weet meteen dat hij de man is waar ze kinderen mee wil krijgen. Maar ook als ze al samenwonen, gaat ze door met experimenteren met vrouwen. Op een keer belt ze Ruben op en zegt: “Ik voel er niets bij.” Ruben oppert dat ze het misschien wat meer tijd moet geven.
“Het aantal keren dat ik mezelf door langdurige paringsrituelen heb gesleept zonder enige seksuele spanning, zonder werkelijke interesse of verlangen, puur op basis van het idee dat er iets tussen ons is dat voorgezet moet worden, is niet op twee handen te tellen. Het lijkt niet in me op te komen dat het niet hoeft. Dat ik ook halverwege kan besluiten dat ik er eigenlijk niet zo’n zin in heb. Of dat het feit dat er niets tussen ons gebeurt misschien genoeg zegt.”
Water en zee
Als klein meisje leert ze van haar vader hoe ze de hoge golven in de Atlantisch oceaan kan trotseren. Hij vertelt onder andere dat het belangrijk is om niet in paniek te raken en dat je naar de bodem moet duiken als de stroming te sterk wordt en daar moet wachten tot het weer rustig is. De kleine Nikki begrijpt goed wat hij bedoelt en denkt dat ze toen misschien al heeft gevoeld wat de beste manier is om door het leven te bewegen: duiken en afwachten tot het geraas over je heen is gerold.
Tijdens haar studententijd kijkt ze nachtenlang naar filmpjes over duikers en wetenschappers die proberen het leven in het diepste van de zee in kaart te brengen. Er heerst rust in die wereld, een kalme plek om in te verdwijnen en het is er blauw, dieper blauw tot het zo diepdiepblauw is dat de mens er niets meer kan zien.
Het water heeft Dekker altijd getrokken en ze heeft altijd van zwemmen gehouden. Zwemmen maakt haar hoofd leeg en met haar gezicht in het water vallen alle prikkels weg. “Die leegte, dat is het. Dat er helemaal niets gebeurt.”
Slotakkoord
Aan het eind van het boek is Dekker nog steeds samen met Ruben. Ze zegt dat een lange relatie een kalme is, waar de ontwikkelingen zich in alle rust ontwikkelen. “De relatie is niet meer het onderwerp van het verhaal, maar eerder een decor waartegen alles zich afspeelt.”
Gezien Dekkers behoefte aan rust zou je denken dat hiermee haar zoektocht voltooid is, maar dat blijkt te gemakkelijk gedacht. Want als ze samen met Ruben op vakantie is in Normandië en ze naar het stijgende water van de zee kijken, pakt ze zijn hand vast, maar steekt vervolgens haar voet in het water.
Een spetterend slotakkoord van een intieme en persoonlijke zoektocht naar de kern van het bestaan.
—
Voor het eerst gepubliceerd op Bazarow
