"Ik heb altijd gedacht dat het Paradijs een soort bibliotheek zou zijn" - Jorge Luis Borges

Een uur van onbedachtzaamheid

Zaterdag, 1 augustus, 2020

Geschreven door: Johanne A. van Archem
Artikel door: Paula van Mourik

Een roman die een goed beeld geeft over hoe het leven vroeger was

[Recensie] De twintigjarige Josien Bijvank raakt in 1914 zwanger na een gezellig avondje op de kermis. Helaas is de vader van haar kind, Hans Souburg, geen beste jongen. De ouders van Josien zijn op zijn zachts gezegd niet blij als ze erachter komen dat hun dochter zwanger is van hem. Wat zal het dorp wel niet denken? Een grote schande, dat is het zeker. De dominee zal er vast op aandringen dat Josien met Hans trouwt. Maar dat is het laatste wat ze wil. Ondertussen strooit Hans Souburg kwade praatjes over Josien in het rond waardoor er van haar reputatie niets overblijft. Van een flinke jonge meid, verandert Josien in korte tijd in een schuwe ree. Zal ze ooit het geluk nog kunnen vinden?

Een uur van onbedachtzaamheid is een verhaal dat je een goed inkijkje geeft in hoe het leven vroeger was. Tussen de regels door lees je dat de mensen het toen niet makkelijk hadden. Geen werk bijvoorbeeld betekende geen geld en geen geld betekende geen eten. Behalve een aantal fijne leesuren steek je er geschiedkundig dus ook nog wat van op.

Het verhaal is vlot en beeldend geschreven . De hoofdstukken zijn kort en doordat elk hoofdstuk eindigt op een moment waarop de spanning nog groot is of waarbij je niet weet wat er verder gaat gebeuren, ben je nieuwsgierig naar wat er gaat komen en pak je nog even snel het volgende hoofdstuk mee. Voor je het weet heb je het boek uit!

Qua genre is Een uur van onbedachtzaamheid  te typeren als streekroman:  het verhaal speelt zich in een klein dorp onder de rook van Almelo en vertelt het verhaal van de mensen die daar wonen. In het dorp wonen voornamelijk arbeiders. De mensen zijn niet rijk. Elke zondag gaan ze naar de kerk en de dominee geniet er veel aanzien.  Josien werkt op een naaiatelier,  haar vader en zus zijn fabrieksarbeiders. Zoals vroeger gebruikelijk was, wordt Josien ontslagen als haar baas erachter komt dat ze zwanger is. Heel rouwig is Josien er niet om. Erg leuk vond ze haar werk niet.

Boekenkrant

Opvallend aan Een uur van onbedachtzaamheid is de verteltrant. Het verhaal wordt verteld door verschillende personages, zoals Josien, moeder Fien, vader Herman, zus Gerrie, Hans Souburg, maar ook komen verschillende dorpsbewoners aan het woord zoals Mark Kemble, Johannes Souburg, enzovoort. Het wisselen van perspectief gaat vaak vloeiend en is niet storend of verwarrend: zo lees je waar moeder Fien over aan het mijmeren is en vervolgens kruip je als lezer in het hoofd van Josien. Heel leuk is het dat de auteur er voor gekozen heeft om het verhaal te laten vertellen door verschillende mensen. Zo leer je de dorpsbewoners beter kennen en  voelt het bijna alsof je één van hen bent.

Wat Een uur van onbedachtzaamheid bijzonder maakt is de woordkeuze en toch wel ouderwets taalgebruik, bijvoorbeeld bruusk, weldra, verhapstukken, etc. Dit soort worden komen vaak terug in het verhaal. Dat geeft niet alleen sfeer aan het verhaal, maar maakt het boek ook geloofwaardiger.

De cover van het boek is tot slot een vermelding waard. Niet alleen omdat het een hard cover is, maar ook vanwege de afbeelding: een ouderwets reuzenrad. Heel nostalgisch en zeer toepasselijk voor het verhaal.

Voor het eerst gepubliceerd op De Leesclub van Alles